مجلس عالی دربار حلقه گذار به نظام مشروطه

با صدور فرمان مشروطه، تلاش برای استقرار نظم جدید که مهم‎ترین مشخصه آن تشکیل مجلس شورای ملی بود، آغاز شد. اما تاسیس مجلس نیازمند تدوین نظام‎نامه (قانون) انتخابات بود که می‎بایست شورایی خاص، سرپرستی تنظیم و تدوین آن را بر عهده گیرد. این نهاد در تاریخ معاصر ایران به «مجلس عالی» یا «شورای عالی دربار» تعبیر شده است. با عنایت به فقدان پژوهشی مستقل درباره مجلس عالی و وجود ابهامات فراوان درباره ماهیت و عملکرد این نهاد، پرسش اصلی این است که مجلس عالی چرا و چگونه تاسیس شد؟ اعضای آن چه کسانی بودند و چگونه انتخاب شدند؟ و این شورا چه کارکردهایی داشت؟مقاله حاضر درصدد است با بهره‌گیری از منابع اصلی و پژوهش‌های جدید، این موضوع را با رویکرد توصیفی ـ تبیینی مورد ارزیابی قرار دهد. سرانجام، مقاله به این نتیجه می‌رسد که مجلس عالی هرچند یک شورای اضطراری بود، با تصویب نظام‎نامه انتخابات و نیز برگزاری و نظارت بر فرایند انتخابات نقش بارزی در گذار از نظام پیشامشروطه به مشروطه ایفا کرد.