زنان غیرزرتشتی در دربار ساسانی و تاثیرآنها بر سیاست های مرتبط با اقلیت‌های دینی در ایران

با قدرت گرفتن ساسانیان، این حکومت طی روندی تدریجی کوشید حکومت مرکزی را تحت لوای یکپارچگی دین و دولت گرد آورد و بدین ترتیب دین زرتشتی با وجود آیین نوظهوری چون ‌‌آیین‌ مانی، در این حکومت برتری یافت. رفتار با اقلیتهای مذهبی درحکومت ساسانی، اگر‌‌چه دردوران پادشاهانی چون شاپور اول با تسامح  همراه بود، اما آزار وسختگیری‌هایی که تحریکات موبدان نیز در آن بی‌تاثیر نبود در دوره‌هایی از این سلسله گزارش شده است. از طرف دیگر شاهان ساسانی بنا برگواه منابع مکتوب تاریخی، علی‌رغم تاکید برکیش زرتشتی، زنانی یهودی و مسیحی در حرمسرای خود داشته‌اند. فرض این پژوهش بر این است که اغلب این زنان در قدرت نیز دخیل بوده‌اند. سوال اصلی این است که زنان غیر‌زرتشتی دربار ساسانی چه کسانی بودند و آیا نقشی در سیاستهای حکومت درقبال اقلیتهای دینی زمان خود داشته‌اند؟ برای انجام این پژوهش از روش توصیفی _تحلیلی  بهره گرفته‌ شده‌است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد وجود ملکه‌های قدرتمند غیر‌زرتشتی یا حامی ادیان غیر از دین زرتشت  بر راس قدرت، باعث ایجاد بهبود در اوضاع اقلیتهای دینی در جامعه ساسانی شده‌است. به نظر می‌رسد این ملکه‌ها با‌‌ اعمال نفوذ بر پادشاه و ارکان قدرت در بهبود شرایط همکیشان خود و یا پیروان ادیانی که خود حامی آن بودند، نقش داشته‌اند.

Non-Zoroastrian Women in Sasanian Court and Their Influence on Minority-Religion Policies in Iran

By rising of the Sassanids, this empire attempted to create gradually a central government dominated by the integrity of religion and government, hence, despite of existence of an emerging religion such as Manichaeism, Zoroastrianism dominated in this government. Considering the attitude towards religious minorities during the Sassanid Empire, although there was some laxity during the reign of emperors such as Shapour the First, oppression and rigor was reported in certain periods of this dynasty which to some extent were provoked by Zoroastrian priests. On the other hand, based on the evidence from written historical references, despite of stressing on Zoroastrianism, the Sassanid emperors had some Jewish and Christian women in their seraglio. In the present study, it was assumed that most of these women were involved in the power. The main question was that who were these nonZoroastrian women of the Sassanid court and did they play any role in the government’s policies towards the religious minorities of their age? To do this research, the descriptiveanalytical method was used. The findings indicated that the presence of powerful nonZoroastrian queens or the ones supporting religions other than Zoroastrianism on power top led to the improvement of the religious minorities’ situations in the Sassanid community. It seemed that these queens played an important role in improvement of the situation of their coreligionists or the followers of the religions they supported through imposing on emperors and dignitaries of the state.