یلدا

یلدا نام دیگری است که ایرانیان برای شب چله به کار می‌برند. معنای این واژه، یعنی میلاد، دو نظر متفاوت را درباره‌ منشا این مراسم پدید آورده است. گروهی آن را نامی به‌جامانده از رسم بزرگداشت میلاد مسیح توسط ایرانیان دانسته‌اند،و عده‌ای آن را یادمانی کهن از رسم بزرگداشت میلاد خورشید یا ایزد مهر در دینی به نام مهرپرستی که به‌زعم طرفدارانش در گذشته‌ باستانی ایران رایج بوده است، تصور کرده‌اند. این مقاله با ملاحظه‌ متون تاریخی و ادبی،اعتبار این دو نظر را بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که بر خلاف تصور عمومی، معنای لغوی یلدا (میلاد) ارتباطی با منشا این مراسم کهن ندارد و این نام از متون ادبی به زبان روزمره‌ مردم عادی راه یافتهاست و در دوره‌ اسلامی به مراسمی که از دوران کهن در موعد انقلاب زمستانی برگزار می‌شد و به نام‌هایی همچون آذرجشن و شب چله معروف بود، اطلاق شده است