ملانصرالدین و انقلابِ مشروطیت ایران (تحلیلی بر چرایی و چگونگیِ بازتابِ انقلابِ مشروطیتِ ایران در مجلۀ ملانصرالدین)

انقلابِ مشروطیتِ ایران در مطبوعاتِ خارج از ایران به درجات بازتاب‌هایی داشت. در بین مطبوعاتِ خارج از ایران جرایدِ منطقه قفقاز انقلاب مشروطیت را از وجوهِ گوناگون مورد توجه قرار دادند. یکی از مهمترین نشریات قفقاز در ربع اولِ قرن بیستم میلادی هفته‌نامه طنزِ ملانصرالدین بود که تحولات انقلاب مشروطه ایران را در مقیاسی نسبتاً وسیع منعکس می‌کرد. به‌رغمِ انعکاسِ گسترده تحولاتِ ایران در ملانصرالدین و تاثیر آن بر سپهر سیاسیِ ایران و نیز بر تعدادی از نویسندگان و نشریاتِ ایران در دوره مشروطه هنوز درباره بازتابِ تحولاتِ مشروطه‌خواهیِ ایرانیان در این نشریه پژوهش درخور اعتنایی در زبان فارسی انجام نشده است. پژوهش حاضر، در پیِ بررسیِ چرایی و چگونگیِ انعکاسِ اخبارِ تحولات مشروطیتِ ایران در هفته‌نامه ملانصرالدین است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد سردبیر، نویسندگان و کاریکاتوریست‌های ملانصرالدین تحولات ایران را به دلیلِ سیاستِ کلانِ هفته‌نامه در حمایت از جنبش‌های سیاسیِ سرزمین‌های اسلامی، حضورِ گسترده مهاجرانِ ایرانی در قفقاز و نیز پیوندهای قومیِ برخی از نویسندگانِ ملانصرالدین با ایرانیان مورد توجه قرار دادند. ملانصرالدین، انقلاب مشروطه ایران را از منظرِ مفهومِ مشروطه در بینِ گروه‌های فرودستِ جامعه ایران، آسیب‌شناسیِ رفتارِ مشروطه‌خواهان، موانعِ تحققِ آرمان‌های مشروطیت در ایران و نتایجِ انقلابِ مشروطه بازتاب داده است.