ارزیابی راه‌های حل تعارض رودخانه زاینده‌رود از دیدگاه کشاورزان و ذی‌مدخلان

آب به عنوان یک عامل محدود کننده در شکل دهی و تکوین فرهنگ و تمدن ایرانی، نقش تعیین کننده ای داشته است. با توجه به کمبود آب و تنوع مصرف کنندگان، بروز تعارض در حوضه رودخانه ها قابل پیش بینی است. حل تعارض، روش ها و فرآیندهایی موثر در تسهیل و پایان دادن مسالمت آمیز به یک تعارض از راه ارتباطات فعال درباره طرز تفکرشان و علل اختلافات و همچنین مداومت در مذاکره جمعی را شامل می شود. در حال حاضر، رودخانه زاینده رود دچار کم آبی شدیدی شده است. هدف این بررسی، ارزیابی راه های حل تعارض رودخانه زاینده رود از دیدگاه کشاورزان و ذی مدخلان می باشد. جامعه آماری این مطالعه را کشاورزان حوضه زاینده رود در دو استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری (ذی نفعان) و همچنین کارکنان معاونت حفاظت و بهره برداری آب منطقه ای و جهاد کشاوری دو استان (ذی مدخلان) تشکیل می دهند. حجم نمونه مورد بررسی کشاورزان با استفاده از اطلاعات به دست آمده از پیش آزمون و فرمول کوکران، 171 نفر تعیین گردید و ذی مدخلان تمام شماری شدند. داده های مورد نیاز از طریق مصاحبه حضوری و با استفاده از پرسشنامه ساخت یافته گردآوری شده، روایی صوری و پایایی آن نیز به ترتیب با استفاده از نظرات کارشناسان و ضریب آلفای کرونباخ (871/0) تایید گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که مهم ترین عوامل به وجود آورنده تعارض رودخانه از نظر جامعه آماری پژوهش به ترتیب، کاهش بارش، افزایش استفاده آب در صنعت و افزایش مصارف سایر استان ها می باشد. همچنین، ایجاد شرایط بازگو کردن نظرات به صورت آزادانه، پادرمیانی و مذاکره موثرترین راه حل های تعارض از نظر جامعه آماری است. از سویی، در شرایط فعلی، کشاورزان (ذی نفعان) توسل به زور و ذی مدخلان مذاکره را مناسب ترین راه حل تعارض می دانند.