رفتار ژئوشیمیایی عناصر نادر خاکی در طی هوادیدگی سنگ و تشکیل خاک در سطح مشترک گلسنگ- سنگ در باتولیت گرانیتوئیدی شیرکوه استان یزد

مقادیر عناصر نادر خاکی با هدف بررسی رفتار این عناصر در سنگ گرانیت، خاک گرانیت و خاک بین سنگ وگلسنگی که بر روی این سنگ ها رشدکرده است، در شیرکوه استان یزد تعیین شد. الگوی عناصر نادر خاکی در گرانیت غنی از فسفر، توسط ترکیبی از فلدسپارهای غنی از یوروپیم، آپاتیت غنی از عناصر نادر خاکی متوسط تا سنگین و مونازیت غنی از عناصر نادر خاکی سبک تعیین شد. الگوی عناصر نادر خاکی خاک ها و خاک های سطح مشترک گلسنگ سنگ نرمالیز شده به سنگ گرانیت مادر روندی کاملاً یکسان و مشابه با سنگ مادر نشان دادند. سطح فراوانی غلظت عناصر نادر خاکی در نمونه خاک سطح مشترک گلسنگ سنگ مشابه با غلظت این عناصر در ترکیب های طبیعی مرجع (پوسته بالایی قاره ای و میانگین فراوانی عناصر نادر خاکی شیل متعلق به بعد از آرکئن استرالیا) بود و الگوی عناصر نادر خاکی نرمالیزشده به شیل متعلق به بعد آرکئن در سه نمونه خاک سطح مشترک گلسنگسنگ، روندی کاملاً مشابه و نزدیک به محور مرجع نشان داد. یکسان بودن روند عناصر نادر خاکی از نمونه سنگ گرانیت تا خاک و خاک تشکیل شده در سطح مشترک گلسنگ سنگ در مناطق خشک و نیمه خشک کوهستانی می تواند تاکیدی بر غیرمتحرک بودن عناصر نادر خاکی باشد و بتوان از آنها به عنوان ردیاب در مطالعات منشایابی خاک بهره برد.

The Geochemical Behavior of Rare Earth Elements during the Rock Weathering and Soil Formation at Lichen-Rock Interface in Shir-kuh Granitoid Batholith of Yazd Province

The concentrations of rareearth elements (REEs) were determined with the aim of investigating the behavior of these elements in granitic rock, granitic soils and soils between rock and lichen in Shirkuh of Yazd province. Rare earth element patterns of the Prich granite were determined by the mixture of Euenriched feldspars, middle REEs to heavy REEsenriched apatite and Light REEsenriched monazite. Granitenormalized REEs patterns for soils and soil lichengranite interface represented the same signatures and similar to parent rocks. The REEs levels of the soils lichengranite interface were similar to the concentrations of the elements in the natural compositions (Upper Continental Crust and PostArchean Australian Shale). PAASnormalized Rare earth element patterns for three soilsrsquo lichengranite interface were identical to each other and PAAS and close to the reference axis (PAAS). The same signatures of REEs in granitic rock, granitic soils and soils lichengranite interface in arid and semiarid mountainous areas indicate that the elements are immobile and therefore, they can be used as a suitable tracer in soil provenance studies.