مقایسه عناصر غذایی خاک و گیاهان مرتعی براساس طبقات ارتفاعی و مراحل زیستگرد در دامنه‌های شمالی سبلان

مطالعه حاضر با هدف تعیین غلظت برخی عناصر غذایی در خاک و گیاهان در سه طبقه ارتفاعی (1500، 2200 و3000 متری) و دو مرحله زیستگرد گلدهی و شروع بذردهی در مراتع شمال سبلان انجام شد. نمونه های خاک از عمق 20 سانتی متری و نمونه های گیاه از سطح پلات های 1*1 متری به تعداد 10 پلات جمع آوری شد. پس از آماده سازی نمونه ها، غلظت عناصر معدنی کلسیم، فسفر، سدیم، پتاسیم، آهن، مس، روی و منگنز با استفاده از دستگاه های اسپکتروفتومتر جذب اتمی و فلیم فتومتر تعیین شد. داده ها با نرم افزار sas9.1 و رویه مدل عمومی خطی در قالب طرح کاملاً تصادفی تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد ارتفاع بر غلظت کلسیم، آهن، مس، روی و منگنز خاک و فسفر، سدیم، پتاسیم، منیزیم، مس و منگنز گیاهان در طبقات ارتفاعی اثر معنی داری دارد (05/0p≤). فصل رویشی بر کلیه عناصر به جز کلسیم در گیاهان اثر معنی داری داشت (05/0p≤). همچنین نتایج نشان داد در هر سه رویشگاه ارتفاعی غلظت عناصر پرنیاز در مرحله شروع بذردهی بالاتر از مرحله گلدهی بود. در مقابل، عناصر کم نیاز در هر سه منطقه ارتفاعی در مرحله گلدهی غلظت های بالاتری نسبت به شروع بذردهی داشتند. اثر متقابل ارتفاع و مرحله رشد نیز به جز کلسیم در ارتباط با سایر عناصر معنی دار بود (p<0.05).

Comparing Rangeland Soil-Vegetation Mineral Content Based on Elevation and Phenological Stages in North-Facing Slopes, Sabalan Region, Ardabil Province

This study was conducted to determine some mineral content concentration in soil and plant of three elevation classes (1500, 2200 and 3000m) and two phenological stages of flowering and seedling start in northfacing slopes of Sabalan rangelands. Soil sles from the depth of 20cm and plant sles using 1times 1m plots with 10 replications were collected. After sle preparation, the concentrations of minerals such as calcium, phosphorous, sodium, potassium, ion, copper, zinc and magnesium were determined using spectrophotometer and flame photometer. Data was analyzed by SAS9.1 software using Completely Randomized Design with a Generalized Linear Model procedure. Results showed that elevation had a significant effect on Ca, Fe, Cu, Zn and Mn of soil and P, Na, K, Mg and Mn of plants in the study areas (Ple 0.05). Growing stages had a significant effect on all elements of plants except Ca (Ple 0.05). Moreover, results showed that in three elevation classes the high demand mineralsrsquo concentration was higher at the starting seedling stage in comparison with the flowering stage. In contrast, the low demand mineralsrsquo concentration in three elevation sites was higher in the flowering stage in comparison with seedling stage. Interaction effect of elevation and growing stage was also significant in relation to all elements except Ca (Ple 0.05).