اثر آلودگی نفتی بر آب‌گریزی و پایداری ساختمان خاک در منطقه بختیاردشت اصفهان

آلودگی نفتی یکی از بحران های مهم زیست محیطی است که کشورهای دارای صنعت نفت با آن مواجه می باشند. به منظور بررسی اثر آلودگی نفتی بر آب گریزی خاک و ارتباط آن با پایداری ساختمان خاک، این پژوهش در منطقه بختیاردشت اصفهان و در قطعه زمینی آلوده به ترکیبات نفتی در فضای سبز اطراف پالایشگاه نفت اصفهان انجام شد. پس از تعیین مکان های آلوده و شاهد، آزمایش آب گریزی خاک به روش زمان نفوذ قطره آب (wdpt) در مکان های آلوده انجام شد و نمونه های خاک با حداقل به هم خوردگی برداشت شده و برخی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک ها اندازه گیری شد. برای ارزیابی پایداری ساختمان خاک، از روش های الک تر و رس قابل پراکنش مکانیکی (mdc) استفاده شد و شاخص های میانگین وزنی قطر (mwd) و میانگین هندسی قطر (gmd) خاکدانه ها و mdc محاسبه شدند. نتایج نشان داد اثر افزایشی آلودگی نفتی بر mwd و gmd و اثر کاهشی آن بر mdc از دیدگاه آماری معنی دار شد. با افزایش غلظت کل پلی هیدروکربن ها (tphs)، آب گریزی خاک افزایش یافت. هم بستگی مثبت معنی داری بین آب گریزی و gmd در خاک ها به دست آمد. ولی غلظت های tphs بیش تر از 6.4 درصد در خاک، سبب کاهش mwd و gmd شد که می تواند به دلیل افزایش دافعه آنیونی بین ذرات رس و گروه های عاملی هیدروکربن ها باشد. اگرچه آب گریزی سبب افزایش پایداری ساختمان خاک در مکان های آلوده به نفت نسبت به مکان های شاهد شد ولی کاهش شدید نگه داشت آب خاک در اثر آلودگی نفتی شرایط نامساعدی را برای فضای سبز منطقه ایجاد نموده است.

Effect of Petroleum Pollution on Soil Water Repellency and Structural Stability in Bakhtiardasht Plain, Isfahan

Petroleum pollution is an important environmental issue in most of the countries especially those have an oil industry. This study was conducted to investigate the effect of petroleum pollution on soil water repellency and its relation to soil structural stability in Bakhtiardasht area, Isfahan. Polluted and adjacent nonpolluted locations were selected to be representative in the green space around the Isfahan Oil Refinery. Soil water repellency was assessed using water drop penetration time (WDPT) in the polluted locations. Soil sle with least aggregates disturbance were collected and selected soil physical and chemical properties were measured. Soil structural stability was evaluated using the wetsieving method and mechanically dispersible clay (MDC) structural stability indices of mean weight diameter (MWD) and geometric weight diameter (GMD) of aggregates and MDC were then calculated. Results showed that the positive effect of petroleum pollution on the MWD and GMD become significant. Negative impact of petroleum pollution on MDC was also significant. Increment of total petroleum hydrocarbons (TPHs) increased the soil water repellency. A positive correlation was observed between soil water repellency and GMD. However, TPHs concentrations greater than 6.4% decreased the MWD and GMD presumably due to anionic repulsion between clay particles and hydrocarbon functional groups. Although greater water repellency increased soil structural stability in the polluted locations when compared to control locations, however, diminished water retention of polluted soil has created an unfavorable condition for the green space in the area.