سینتیک آزادسازی پتاسیم غیرتبادلی در افق‌های سطحی و زیرسطحی سری‌های غالب خاک‌های استان کهگیلویه و بویراحمد

این تحقیق به منظور بررسی سینتیک آزادسازی پتاسیم غیر تبادلی درافق های سطحی و زیرسطحی سری های غالب خاک های استان کهگیلویه و بویراحمد، با عصاره گیرهای معدنی و آلی انجام شد. عصاره گیری متوالی پتاسیم غیر تبادلی با کلرید کلسیم 0.01 مولار و اگزالیک اسید 0.01 مولار در 17 مرحله و به مدت 1948 ساعت در دو تکرار بر روی 64 نمونه سطحی و عمقی خاکرخ های انتخابی انجام شد. سپس برای بررسی سینتیک آزادسازی پتاسیم غیرتبادلی، داده های آزادسازی پتاسیم با معادلات مختلف سینتیکی شامل الوویچ، مرتبه اول، تابع توانی و پخشیدگی پارابولیک برازش داده شدند. نتایج نشان داد که میانگین پتاسیم غیر تبادلی (پتاسیم استخراج شده با اسید نیتریک) خاک های مطالعه شده 356 میلی گرم بر کیلوگرم بود. کلرید کلسیم و اگزالیک اسید تنها بخش کوچکی از پتاسیم غیر تبادلی را آزاد کردند به طوری که اگزالیک اسید حدود 52 درصد و کلرید کلسیم نیز حدود 58 درصد از پتاسیم غیرتبادلی را آزاد کردند. مقدار پتاسیم غیرتبادلی آزاد شده توسط اگزالیک اسید تقریباً در همه نمونه ها کمتر از پتاسیم غیرتبادلی آزاد شده با کلرید کلسیم بود که دلیل اصلی آن می تواند ظرفیت بافری بالای خاک های آهکی و خنثی شدن اگزالیک اسید توسط آهک باشد. ضریب سرعت آزادسازی (b) معادله های الوویچ و پخشیدگی پارابولیک همبستگی معنی داری با پتاسیم غیرتبادلی و تعدادی از خصوصیات فیزیکو شیمیایی خاک نشان دادند. همچنین با توجه به ضرایب تبیین و اشتباه استاندارد برآورد، به ترتیب معادله های الوویچ، تابع توانی، مرتبه اول و پخشیدگی پارابولیک به عنوان بهترین معادله ها برای پیش بینی آزادسازی پتاسیم غیرتبادلی خاک های استان پیشنهاد شدند.

Kinetics of Nonexchangeable Potassium Release in Surface and Subsurface Horizons of Predominant Soil Series in Kohgilouye-va-Boyerahmad Province

The aim of this study was to assess the kinetics of nonexcheangable potassium release in surface and subsurface soil horizons, using organic and inorganic extractions, in KohgilouyevaBoyerahmad Province. Kinetics of K+ release was studied by successive extractions of K from 64 selective surface and subsurface soil sles, using 0.01 M CaCl2 and 0.01 M oxalic acid, for 1948 h, with two replicates. Nonexchangeable K+ release was fitted by Elovich, Pseudofirst order, Power function and Parabolic equations. Result showed that the average nonexchangeable K+ released (extracted by 1M HNO3) was 356 mg/kg, while those extracted by CaCl2 and oxalic acid after 1948 h were only 58% and 52% of the total amount of nonexchangeable K+ of the soils, respectively. In all soil sles, nonexchangeable K+ released by oxalic acid was less than that released by CaCl2, due to the high buffering capacity resulting from high carbonates in the soils. Potassium release rate in Elovich and Parabolic equations were significantly correlated with nonexchangeable potassium and some physical and chemical characteristics. Based on high Coefficients of determination (r2) and low Standard errors (SE), Elovich, Power function, First order and Parabolic equations were selected as the best equations for prediction of K+ release from the soils.