مقایسه برخی از شاخص‌های شیمیایی و بیولوژیک خاک در کاربری‌های مختلف اراضی در دو فصل ابتدا و انتهای فصل رویش در منطقه فریدن اصفهان

مطالعه و ارزیابی تغییرات شاخص های کیفیت خاک در انواع کاربری اراضی می تواند در برنامه ریزی مدیریت پایدار و پیشگیری از روند نزولی کیفیت خاک موثر باشد. در همین رابطه مطالعه ای در سال 1389 در منطقه فریدن در استان اصفهان با هدف بررسی برخی از شاخص های شیمیایی و بیولوژیک خاک در سه کاربری اراضی(مرتع، دیم زار رها شده و دیم)، در دو فصل رویش (اردیبهشت و شهریور) و در سه شیب (100، 2010 و 3020 درصد) انجام شد. شاخص های مورد ارزیابی شامل ازت، فسفر، پتاس، مواد آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی و تنفس میکروبی بود. نتایج نشان داد که با افزایش شدت شیب تمامی صفات به جز میزان پتاس روند نزولی داشت. از سوی دیگر تاثیر نوع کاربری بر تمامی پارامترهای مورد بررسی به جز ازت معنی دار بود به نحوی که بیشترین مقادیر شامل mg/kg 28/4 فسفر، 0/62% مواد آلی، cmol/kg 20/38 ظرفیت تبادل کاتیونی و mgc/day 33/2 تنفس میکروبی، همگی در کاربری مرتع دیده شد و در مورد پتاس به مقدار mg/kg 406/8 در دیم مشاهده شد. تاثیر فصل برروی تمامی پارامترهای اندازه گیری شده به جز ازت معنی دار بود به گونه ای که بیشترین مقادیر شامل mg/kg 28/7 فسفر، mg/kg 377/3 پتاس،cmol/kg 19/6 ظرفیت تبادل کاتیونی، mgc/day 25/9 تنفس میکروبی همگی در اردیبهشت و تنها مواد آلی با بیشترین مقدار (0/68%) در شهریورماه دیده شد. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد افزایش شدت شیب وتغییرکاربری غیراصولی اراضی همزمان با نزدیک شدن به آخر فصل رویش همگی سبب کاهش شاخص های کیفی و توانایی بهره دهی خاک می گردد.

Comparison of Chemical and Biological Indicators of Soil Over Rangeland to Dry Land Farming in the Beginning and End of the Growing Season in Freidan, Isfahan

Evaluation of chemical and biological indicators of soil in different land uses could be helpful in sustainable range management, preventing degradation of soil quality trend. This study was conducted in Friedan in Isfahan province in 2010 to compare chemical and biological indicators in three land uses (rangeland, degraded dry land and dry land), during two growing seasons (May and September) in three slopes (010, 1020, 2030 %). Nitrogen, phosphorus, potassium, organic matter, cation exchange capacity and microbial soil respiration were measured. Results showed that all measured characteristics except potassium decreased over an increase in the slope. Maximum values of phosphorus, organic matters, cation exchange capacity and soil respiration were obtained in pasture (28.4 mg/kg, 0.62%, 20.38 cmol/kg, 33.2 mgC/day, respectively)but potassium maximum rate was seen in dry land form (406.8 mg/kg).The effect of season on all measured parameters was significant except for N, while the highest amounts of phosphorus, potassium, cation exchange capacity and soil respiration (28.7 mg/kg, 377.3 mg/kg, 19.6 cmol/kg and 25.9 mgC/day, respectively) were seen in May and the highest organic matter rate (0.68%)in September. The results of this study showed that an increase in the slope, poor range management, and the end of the growing season could be major factors degrading the soil quality indices and soil productivity.