کارایی برآورد فسفر قابل استفاده لوبیا توسط برخی از عصاره‌گیرهای شیمیایی در خاک‌های آهکی تیمار‌شده با لجن‏فاضلاب شهری

توانایی آزمون های خاک در پیش بینی قابلیت استفاده فسفر برای گیاه در خاک های تیمار شده با لجن فاضلاب شهری حائز اهمیت است. هدف از این پژوهش ارزیابی چند عصاره گیر شیمیایی در برآورد فسفر قابل استفاده لوبیا در 10 خاک آهکی تیمار شده با لجن فاضلاب از استان چهارمحال و بختیاری در گلخانه بود. بدین منظور نمونه های خاک یک ماه با لجن فاضلاب شهری در نرخی معادل با 39 تن در هکتار خوابانیده شدند. سپس فسفر قابل استفاده این خاک ها توسط عصاره گیرهای اولسن، کالول، بی کربنات آمونیومدی تی پی ای، کلرید کلسیم 0/01 مولار، بری і، іі و مهلیچ і و іі تعیین شدند. به منظور بررسی شاخص های گیاه لوبیا یک کشت گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی به مدت 8 هفته اجرا شد. نتایج این آزمایش نشان داد که مقدار فسفر استخراجی توسط روش های عصاره گیری ذکر شده به صورت زیر کاهش یافت کالول> بری іі> مهلیچіі> اولسن> بی کربنات آمونیومدی تی پی ای> مهلیچ і> بری і> کلریدکلسیم 0/01 مولار. همچنین، فسفر عصاره گیری شده با روش های کلرید کلسیم رقیق، مهلیچіі، і، اولسن و کالول همبستگی معنی داری با غلظت فسفر در بخش هوایی و مقدار فسفر جذب شده توسط بخش هوایی لوبیا داشته و می توانند برای برآورد فسفر قابل استفاده لوبیا در خاک های تیمار شده با لجن فاضلاب استفاده شوند.

The Effectiveness of Several Chemical Extractants for Determination of Phosphorus Availability for Bean in Calcareous Soils Amended with Municipal Sewage Sludge

The ability of different soil tests in predicting soil phosphorus (P) is important in soils amended with municipal sewage sludge. The objective of the present study was to evaluate several chemical extractants to estimate available P for bean growing in 10 calcareous soils amended with municipal sewage sludge from ChaharmahalVaBakhtiari province under the greenhouse conditions. For this purpose, the soil sles were incubated with sludge at a rate of 39ton sludge handash 1. The amount of available P of the soil sles was determined by Olsen, Colwell, ammonium bicarbonateDTPA, 0.01 M calcium chloride, BrayІ, ІІ, Mehlich І and ІІ methods. A pot experiment in a completely randomized design was conducted to evaluate the bean plant indices. The results showed that the amount of extractable P with the above methods decreased in the following order: Colwell> Bray ІІ> Mehlich ІІ> Olsen> Ammonium bicarbonate DTPA> Mehlich І> Bray І> 0.01M chloride calcium. The extractable P with 0.01M chloride calcium, Mehlich І, ІІ Colwell and Olsen methods correlated significantly with plant indices (P concentration and P uptake). Thus, mentioned methods could be used to estimate plantavailable P in the soils amended with sewage sludge.