تغییرات مکانی شوری و بور قابل جذب در خاک‎های منطقه حسین‌آباد یزد

شوری و سمیت یون ها یکی از مشکلات عمده ی اراضی کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک از جمله ایران می باشد. در منطقه ی حسین آباد که یکی از مناطق مهم کشاورزی شهرستان یزد می باشد، علاوه بر مشکل شوری، علایمی شبیه سمیت بور در محصولات مشاهده شده اند. لذا این تحقیق با هدف ارزیابی و تحلیل تغییرات مکانی شوری خاک به عنوان یکی از جنبه های تخریب خاک و تهیه ی نقشه ی پراکنش مکانی شوری و بور قابل جذب خاک انجام شد. الگوی نمونه برداری به صورت شبکه ای منظم با فاصله 150 متر بود. شوری و بور قابل جذب در عمق 0 تا 30 سانتی متری اندازه گیری شدند. در مجموع، تعداد 104 نمونه مورد اندازه گیری قرار گرفت. پس از تجزیه و تحلیل آماری داده ها و بررسی وضعیت توزیع آن ها، به منظور پهنه بندی متغیرهای مزبور از تخمینگر کریجینگ استفاده گردید. نتایج نشان داد که منطقه، دارای مشکل شوری و فاقد سمیت بور می باشد. با توجه به نسبت اثر قطعه ای به سقف، وابستگی مکانی بین تمامی ویژگی های اندازه گیری شده به جز بور و ph، قوی بود. شوری در نواحی کشت شده به علت انجام فرایند آبشویی، کمترین مقدار را دارا بود. میزان بور خاک، بین 07/0 تا 6/1 میلی گرم بر کیلوگرم بود. لذا نه تنها مشکل سمیت بور مشاهده نشد، بلکه در بعضی نواحی می توان کمبود بور را مشاهده نمود. شوری و بور خاک در سطح اطمینان 99 درصد، دارای همبستگی معنی داری بودند. بر اساس آزمون اسپیرمن و پیرسون، بین نسبت جذب سطحی سدیم و شوری همبستگی مثبتی در سطح اطمینان 99 درصد وجود دارد که نشان می دهد املاح منطقه، بیشتر از نوع سدیم دار هستند. هم چنین ph منطقه، مشکلی برای رشد محصولات ندارد.

Spatial Variability of Salinity and Extractable Boron in Soils of Hossein Abad Area, Yazd

Salinity and ions toxicity are one of the main problems of agricultural lands in arid and semiarid regions, such as Iran. In addition to the salinity problem, some other marks like boron toxicity in crops have been seen in Hossein Abad area as one of the main agricultural regions of Yazd. Therefore, this study intends to evaluate and analyze spatial variability of soil salinity as an aspect of soil degradation, and prepares soil salinity and boron maps. A regular grid sling scheme was done through a 150 m interval. Salinity and boron were measured at the depth of 0 to 30 cm. Totally 104 sles were measured. After statistical analysis of the data and studying their distribution, Kriging estimator was used for mapping the mentioned variables. Results showed that the region has a salinity problem and does not have any boron toxicity. According to the relationship of nugget effect and sill, there was a strong dependency among all the measured factors except for boron and pH factors. The least salinity was observed in cultivated areas due to the leaching process. The boron range was between 0.07 and 1.6 mg kg1. Salinity and soil boron were significantly correlated at 99 % confidence level. Based on the Spearman and Pearson tests, there was a positive correlation between SAR and salinity at 99 % confidence level, which shows the region has more sodic salts than others. Also, pH of the region did not present any problem for growing crops.