تعیین مناطق مستعد آبیاری قطره‌ای با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در استان خراسان جنوبی

محدودیت منابع آب موجود و بحران های ناشی از کمبود آب مدت هاست که موضوع بحث بسیاری از محافل تخصصی آب می باشد. در شرایط آب و هوایی ایران مشکل اصلی در راه افزایش تولید محصولات کشاورزی، محدودیت منابع آب است. روش های آبیاری قطره ای یک راه حل مناسب جهت استفاده بهینه از منابع آب می باشند، به شرطی که انتخاب، طراحی، اجرا و بهره برداری سیستم آبیاری قطره ای با دقت کافی و به طور اصولی انجام گیرد. در این تحقیق پتانسیل و تناسب اجرای سیستم های آبیاری قطره ای در استان خراسان جنوبی با توجه به شرایط اقلیمی، کیفیت منابع آب زیرزمینی، وضعیت توپوگرافی و مشخصات خاک مناطق مذکور، ارزیابی شده است. بدین منظور کلیه پارامترهای موثر در آبیاری قطره ای با استفاده از نرم افزار arc gis 9.3 پهنه بندی و کلاس بندی شده و توسط روش میانگین حسابی در ahp تبدیل به یک نقشه شدند که در واقع نقشه نهایی برای مکان یابی سیستم های آبیاری قطره ای در استان بود. با توجه به تحقیق حاضر حدود 50 درصد اراضی استان خراسان جنوبی قابلیت اجرای سیستم آبیاری قطره ای را دارد. در 50 درصد باقیمانده هم به استثنای 9 دشت با اجرای تمهیداتی می توان از سیستم قطره ای استفاده نمود. با این وجود طرح های قطره ای اجرا شده در استان کم بوده و بایستی جهت اطلاع رسانی و سایر اقدامات برای توسعه این سیستم ها در استان تلاش بیشتری صورت گیرد.

Determination of Suitable Zone of Drip Irrigation using Analytical Hierarchy Process Method in South Khorasan Province

Limitation of available water resources and crisis of water scarcity has been discussed in water conferences since a long time ago. In Iranrsquo s climatic conditions, the most important problem for increasing agricultural production is limitation of available water resources. Drip irrigation methods are one of the suitable solutions for efficient use of water resources under a condition that selection, design, implementation and operation of drip irrigation systems would perform precisely. In this study, potential and suitability of drip irrigation systems in South Khorasan province was analyzed according to climatic conditions, quality of groundwater resources, topographical status and soil profile areas. To do this, all the effective parameters in drip irrigation are zonated and classified using software Arc GIS 9.3 and then using computational average method in AHP they are turned into a map to find suitable places for drip irrigation in the province. According to the study, about 50 percent of the land in South Khorasan province has the ability to use the drip irrigation system. The remaining 50 percent can also be used for drip systems if improved, with the exception of 9 plains. However, the performed drip irrigation plans are rare in this province and there should be more efforts to inform farmers to develop such systems in this province.