مطالعه آزمایشگاهی اثر شوری و قلیائیت، شیب و شدت بارش بر نرخ فرسایش پاشمانی خاک در خاک‌های منتخب استان خوزستان

عوامل گوناگونی بر نرخ فرسایش پاشمانی تاثیر دارند که یکی از آنها میزان و نوع نمک می باشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی اثر شوری و قلیائیت خاک بر قابلیت فرسایش پاشمانی در شیب های متفاوت بود. این پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار با استفاده از دستگاه جام پاشمانی چندمتغیره اجرا شد. عامل اول شامل شوری و قلیائیت در چهار سطح (2=ec، 2=sar؛ 24=ec، 15=sar؛ 56=ec، 42=sar و 113=ec، 47=sar)، عامل دوم شدت بارندگی در دو سطح (5/2 و 5/3 میلی متر بر دقیقه) و عامل سوم شیب در دو سطح (5 و 15 درصد) بود. نتایج نشان داد که با افزایش شوری و قلیائیت میزان کربن آلی و میانگین وزنی قطر خاکدانه ها کاهش یافت. اثر سطوح گوناگون شوری و قلیایی، شیب و شدت بارندگی بر نرخ فرسایش پاشمانی بالادست، پایین دست و کل فرسایش پاشمانی معنی دار بود. هم چنین اثر متقابل شیبشوری و قلیائیت، شدت بارندگی شوری و قلیائیت و شیبشدت بارندگی شور و قلیائیت بر نرخ فرسایش پاشمانی بالادست، پایین دست و کل فرسایش پاشمانی معنی دار بود. بنابراین به نظر می رسد که افزایش شوری و قلیائیت همراه با کاهش کربن آلی و پایداری خاکدانه ها سبب افزایش امکان وقوع فرسایش پاشمانی گردید.

Experimental Study of Soil Salinity and Alkalinity, Slop and Rainfall Intensity Effect on Splash Erosion Rate in Selected Soils from Khuzestan Province

Salt with various kinds and contents is one of the most important factors affecting soil splash erosion rate. The aim of the present study was to evaluate various salinity and alkalinity levels on splash erosion rate and its components (upslope, down slope and total splash) in different slopes. A factorial experiment with three factors was conducted in a completely randomized design with three replications by a Multiple Splash Set (MSS). The treatments included splash erosion rate at 4 levels of salinity and alkalinity (EC: 2 dSm1, SAR: 2، EC: 15, SAR: 24 ،EC: 56, SAR: 42، EC: 113, SAR: 47), two levels of rainfall intensity (2.5 and 3.5 mm.min1) and 5% and 15% slope levels. The results showed that the organic carbon and mean weight diameter (MWD) decreased at higher levels of salinity and alkalinity. The effect of saline and sodic, slope and rainfall intensity levels on the splash erosion rate and its components was significant. Also, slopetimes saline and sodic, rainfall intensitytimes saline and sodic, slopetimes saline and sodictimes rainfall intensity interaction treatment caused a significant increase in splash erosion rate and its components. It seems that splash erosion is increased in saline and sodic soils due to the reduction in OC and MWD