ارزیابی روش‌های زمین‌آماری به‌منظور پهنه‌بندی ویژگی‌های حاصل‌خیزی خاک اراضی جنوب غرب شیراز با کاربری‌های مختلف

آگاهی از توزیع مکانی ویژگی‌های خاک به‌عنوان عامل اساسی برای برنامه‌ریزی کشاورزی پایدار در نظر گرفته می‌شود. روش‌های زمین‌آماری به‌طور گسترده‌ای به‌منظور تعیین تغییرپذیری مکانی ویژگی‌های خاک در نقاط ناشناخته استفاده می‌شود. این پژوهش به‌منظور ارزیابی روش‌های زمین‌آماری به‌منظور پهنه‌بندی برخی ویژگی‌های حاصل‌خیزی منطقه دارنگان با کاربری‌های مختلف (زراعی- باغی و مرتعی) در جنوب غرب شیراز انجام شد. 134 نمونه‌ خاک سطحی با الگوی شبکه‌ای، از کاربری‌های مختلف برداشت و ویژگی‌های حاصل‌خیزی آن‌ها اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که بهترین مدل با بیشترین دقت، برای فسفر، نمایی ساده، پتاسیم و آهن، j-bessel، کلسیم و منگنز، مدل stable، نیتروژن و منیزیم، چندوجهی کروی و روی مدل گوسی و مس، مدل منطقی درجه دوم بوده‌اند. ساختار مکانی برای روی، ضعیف، برای نیتروژن، پتاسیم و منگنز متوسط و برای سایر متغیرها قوی برآورد شد. بر اساس نقشه‌های پهنه‌بندی، 96، 28 و24 درصد از اراضی مورد مطالعه به‌ترتیب با کمبود نیتروژن، فسفر و پتاسیم مواجه هستند. در ارتباط با عناصر ریزمغذی نیز 78 و 63 درصد از اراضی به‌ترتیب دارای کمبود آهن و روی هستند. مقایسه آماری ویژگی‌های مطالعه‌شده بیانگر تفاوت معنی‌دار مقادیر فسفر، پتاسیم، آهن، منگنز، کلسیم، منیزیم و ظرفیت تبادل کاتیونی در کاربری‌های مختلف است.

assessment of geostatistical approach to spatial distribution of soil fertility characteristics of the southwest of shiraz in different land uses

the spatial distribution of soil characteristics is a fundamental factor for planning sustainable agriculture. geostatistical methods are widely used to determine the spatial variability of soil characteristics in unknown locations. this research was carried out to evaluate the geostatistical methods for zoning some characteristics of the darnagan area including agricultural (crop and horticultural) and pasture land uses in the southwest of shiraz. 134 surface soil samples were collected with a grid pattern from three different land uses, and some of their fertility characteristics were measured. the results based on precision criteria revealed that exponential co-kriging was the best method for interpolating p, j-bessel for k and fe, stable model for ca and mn, tetra spherical model for n and mg, gaussian model for zn, and rational quadratic model for cu. the weak spatial structure was obtained for zn, medium for n, k, and mn, and strong for other variables. according to spatial distribution maps, 96, 28, and 24% of the studied area are deficient in nutrients n, p, and k, respectively. concerning micronutrient elements, 78% and 63% of the region are deficient in fe and zn, respectively. the statistical comparison of the studied characteristics indicated a significant difference in p, k, fe, mn, ca, mg, and cec amounts in different land uses.