مدل‌سازی و برآورد اقتصادی خسارت تغییر اقلیم بر خدمت اکوسیستمی کنترل رواناب در گون‌زارهای زاگرس مرکزی

گون پوشش گیاهی بسیاری از کوهستان‌های فلات ایران است و باتوجه‌به شکل بالشتی و سیستم ریشه‌دوانی عمیق، کنترل و نفوذ بارش‌های جوی را به درون خاک تسهیل و نقش عمده‌ای در ارائه خدمات اکوسیستمی ایفا می‌کند. از طرفی همبستگی اکوسیستم‌های گون‌زار (astragalus habitats) با اقلیم‌های خشک و نیمه‌خشک، آن‌ها را در برابر تغییرات اقلیمی آسیب‌پذیر نموده‌است. در این مطالعه نقشه تولید رواناب بر پایه منحنی بادیکو تحت شرایط حال حاضر و آتی تغییر اقلیم (2050) با استفاده ازداده‌های اقلیمی و دمایی سایتchelsa (مدل گردش عمومی canesm2) در نرم‌افزار terrset و با استفاده از نقشه‌های: زیرحوزه‌ها، بارش سالانه، تبخیر و تعرق پتانسیل سالانه، عمق خاک، آب قابل‌دسترس گیاه و نقشه پوشش زمین _کاربری زمین حال حاضر و آینده با ترکیبی از روش‌های میدانی و مدل‌های پراکنش گونه‌ای در مقیاس محلی حوزه آبخیز رودخانه شور دهاقان (زاگرس مرکزی) تهیه و درنهایت خسارت رواناب مازاد تولید‌شده در اثر تغییر اقلیم به روش هزینه جایگزین (replacement cost method) برآورد شد. نتایج حاکی از افزایش حجم رواناب سالانه حوزه از70 میلیون مترمکعب در حال حاضر به 105 میلیون مترمکعب در شرایط تغییر اقلیم تحت سناریوی rcp26 سال 2050 بود. با احتساب هزینه 10 میلیون ریال به ازای کنترل 530 مترمکعب رواناب از طریق پروژه‌های متنوع آبخیزداری، جلوگیری از خسارات رواناب مازاد تولید‌شده، نیازمند اعتباری بالغ بر 660 میلیارد ریال بر اساس ارزش حال است. این مطالعه قابلیت نرم‌افزار terrset برای پیش‌بینی و تولید نقشه خدمت اکوسیستم تولید رواناب تحت تغییرات اقلیمی یا تغییرات کاربری اراضی و با هدف ارزش‌گذاری را در مقیاس محلی به اثبات رساند. همچنین ارزش‌گذاری فوق می‌تواند مبنای برنامه‌ریزی و تامین اعتبار برای مطالعه و اجرای طرح‌های آبخیزداری با هدف مقابله با تهدیدات تغییر اقلیم باشد.

modeling and economic estimation of climate change damage on the runoff control ecosystem service in astragalus habitats of central zagros

astragalus is the vegetation of many mountains of iran’s plateau and plays a major role in providing ecosystem services due to its pillow shape and deep rooting system, they facilitate the control and penetration of precipitation into the soil. the correlation of astragalus ecosystems with arid and semi-arid climates has made them vulnerable to climate change. in this study, a runoff yield map based on the budyco curve under current and future conditions of climate change (2050) was prepared using climate and temperature data from the chelsea site (canesm2 gcm) in terrset software and by using maps of sub-watersheds, annual precipitation, annual potential evapotranspiration, soil depth, plant accessible water and the current and future land cover - land use map, with a combination of field methods and species distribution models at the local scale of the shur river watershed of dehaghan (central zagros). finally, the excess runoff damage produced due to climate change was estimated using the replacement cost method. the results indicated an increase in the annual runoff volume of the watershed from 70 million cubic meters to 105 million cubic meters under climate change conditions for the rcp26 scenario in 2050. taking into account the cost of 10 million rials for controlling 530 cubic meters of runoff through various watershed management projects, preventing the damages of excess runoff produced requires a credit amounting to 660 billion rials based on the present value. this study proved the ability of terrset software to predict and produce an ecosystem service map of runoff yield under climate changes or land use changes and with the purpose of valuation on a local scale. also, the above valuation can be the basis for planning and providing credit for the study and implementation of watershed management projects to deal with the threats of climate change.