بررسی اثر متقابل کیفیت آب آبیاری و نوع سیستم آبیاری بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در شرایط کاربرد فاضلاب شهری تصفیه‌شده

یکی از راهکارهای کاهش اثرات سوءاستفاده از پساب فاضلاب شهری، بکارگیری آن در کشاورزی همراه با سیستم‌ آبیاری زیر سطحی است که آثار آن نیز در خاک نیاز به بررسی‌های گسترده دارد. ازاین‌رو، پژوهشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با دو فاکتور نوع منبع آبیاری (آب چاه w1 و پساب تصفیه شده شهری w2) و نوع سیستم آبیاری (سطحی s1 و قطره‌ای زیر سطحی s2) در سه تکرار (r) برای عمق 40-0 سانتی‌متری خاک طی دو سال زراعی انجام شد. نتایج آماری نشان داد پارامترهای پتاسیم، سدیم، شوری و نسبت جذب سدیم در تقابل نوع سیستم و نوع منبع آبیاری در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شدند؛ ولی پارامترهای ph، کلسیم و منیزیم در تقابل نوع سیستم و نوع منبع آبیاری غیرمعنی‌دار شدند. کمترین مقدار برای کاتیون‌های کلسیم، منیزیم، سدیم و آنیون‌های کلر، فسفات و سولفات در تیمار w1s1 به‌دست آمد. همچنین بیشترین مقدار پارامترهای شوری، کلسیم، منیزیم، فسفات، پتاسیم و کلر برای تیمار w2s2 دیده شد. باتوجه‌به نتایج استنباط می‌شود که آبیاری با پساب فاضلاب شهری بهبود خصوصیات شیمیایی خاک را شامل شده است و نوع سیستم آبیاری مورد بررسی نیز تغییرات جزئی داشته است.

investigating the interaction effect of irrigation water quality and type of irrigation system on the soil physical and chemical properties under the conditions of using treated municipal wastewater

reducing the effects of the misuse of urban wastewater is to use it in agriculture along with the subsurface irrigation system, which effects on the soil also require extensive investigations. therefore, the present research was performed in a randomized complete block design with two factors of the type of irrigation source (well water w1 and treated urban wastewater w2) and the type of irrigation system (surface s1 and subsurface drip s2) in three replications (r) for a soil depth of 0-40 centimeter during two crop seasons. the results showed that the potassium, sodium, salinity, and sodium absorption ratio were significant at the 1% probability level in the comparison of system type and irrigation source type, whereas the values of ph, calcium, and magnesium were not significant in the comparison of system type and irrigation source type. the lowest value of calcium, magnesium, sodium cations, chlorine, phosphate, and sulfate anions was obtained in the w1s1 treatment. also, the highest parameters of salinity, calcium, magnesium, phosphate, potassium, and chlorine were observed for the w2s2 treatment. it can be concluded that irrigation with urban wastewater has improved the chemical properties of the soil, and the type of irrigation system has had minor changes.