اثر آرایش لوله‌های هادی آبیاری قطره‌‌‌ای زیرسطحی اصلاح‌شده بر جذب پتاسیم و بهبود عملکرد پسته در دامغان

به‌منظور افزایش شاخص بهره‌وری آب، افزایش کارآیی مصرف کودهای پتاسیمی و تعیین اثرات آن بر رشد و عملکرد پسته، این پژوهش در قالب طرح بلوک‌‌های کامل تصادفی و به صورت پلات‌های خردشده در سه تکرار و به مدت سه سال (95-1392) اجرا شد. مقادیرمختلف مصرف کود پتاسیم از منبع سولفات پتاسیم محلول در سه سطح به‌عنوان کرت اصلی و آرایش لوله‌‌های هادی آبیاری قطره‌ای اصلاح شده مطبق در هفت سطح به‌عنوان کرت فرعی بود. تیمارهای مصرف کود شامل سه سطح مصرف کود سولفات پتاسیم محلول بصورت کود آبیاری( fertigation) شامل: 50‏، 75 و 100 درصد نیاز غذایی گیاه و تیمارهای آرایش لوله‌‌های هادی آبیاری قطره‌ای اصلاح شده مطبق (عمق قرارگیری قطره‌چکان نسبت به سطح زمین) شامل 40-40-40-40، 40-40-50-50، 40-40-60-60، 40-40-50-60،  40-40-50-70 و 40-40-50-80  همراه با تیمار ستون شن به طول 40 سانتی‌متر (شاهد) بوده است. میزان رشد سالانه و نیز میزان عملکرد پسته در تیمارهای مختلف و میزان مصرف آب، اندازه‌گیری و داده‌های عملکرد و بهره‌وری آب در عملکرد و بهره‌وری آب در رشد تیمارها مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که وقتی کود سولفات پتاسیم و آب آبیاری در ناحیه ریشه در اختیار پسته قرار می‌گیرد، بهترین کارآیی را داشته و نسبت به شرایط ستون شن، برتری و مزیت دارد. مطلوب‌ترین وضعیت از منظر میزان عملکرد و میزان رشد مربوط به کاربرد 100 درصد کود سولفات پتاسیم محلول و آرایش 40-40-50-70 و 40-40-50-80 است. تیمارهای دارای لوله‌های هادی مطبق ضمن توزیع مطلوب آب و کود محلول، سبب بهبود بهره‌وری آب و رسیدن به دامنه 0/64-0/54 کیلوگرم بر متر مکعب از طریق کاهش مصارف غیرمفید شده است و با توجه به اینکه این شیوه آبیاری، محدودیت‌های مربوط به آبیاری قطره‌ای زیرسطحی مانند تجمع ریشه و نفوذ ریشه به داخل منافذ قطره‌چکان و نیز تجمع املاح را ندارد، می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.

effect of arranger of conductor tubes of adjusted subsurface drip irrigation (ssdiadj) on potassium absorption and pistachio yield at damghan region

shifting of surface irrigation to drip system is key tool to reduce water saving. due to the soil moisture profile variation of the drip irrigation; water distributed of the root zone is not uniform. moreover, moisture deficit and inefficient fertilizing in drip system due to unavailability in deeper layers of soils is one of the disadvantages of drip system in pistachio orchards with depth root systems. an experiment was carried out by adjusted subsurface drip irrigation (ssdiadj) system in pistachio of damghan region (semnan province) in a randomized complete block design with split plot arrangement in three replications for three years. the potassium fertilizer amounts (fertigation) at three levels (50, 70, and 100% of requirement) were considered as the main plot and the design of conductor tubes of the ssdiadj system in seven levels as sub plots. the irrigation guide tubes were arranged for sand tube irrigation in (control), 40-40-40-40, 40-40- 50-50, 40-40-60-60, 40-40-50-60, 40-40-50-70, and 40-40-50-80. meteorological data from the nearest meteorological station was collected and analyzed. yield, water consumption, irrigation water productivity index and growth conditions of shahpasand pistachio cultivar were determined in different treatments. data were analyzed using genstat-12 software and based on the analysis of surplus costs and aerial data, the best treatment including combination of potassium fertilizer and arranged tubes of ssdiadj system was determined. the recommended treatments are including of full irrigation, full potassium fertilizer and guide tubes 40-40-50-70 and or 40-40-50-80. the treatments with stratified conductive tubes in the optimal distribution of water, improving productivity and reducing inefficient consumption water. in addition, there are no restrictions on subsurface irrigation such as root accumulation, root penetration into pores of drippers and as well as accumulation of salts.