ارزیابی تناسب اراضی دشت شهید رجایی استان خوزستان برای روش‌های مختلف آبیاری با استفاده از سیستم ارزیابی پارامتریک

امروزه رشد جمعیت و محدودیت منابع آب و خاک، توجه به عوامل تاثیرگذار بر تولید مواد غذایی از جمله تناسب روش آبیاری با اراضی زراعی را ضروری می‌نماید. این پژوهش با هدف ارزیابی تناسب اراضی برای روش‌های آبیاری سطحی، قطره‌ای و بارانی بر اساس سیستم ارزیابی پارامتریک در منطقه‌ای به وسعت 2250 هکتار در دشت شهید رجایی خوزستان انجام شد. پس از تجزیه و تحلیل ویژگی‌های خاک، نقشه‌های تناسب برای روش‌های مختلف آبیاری، با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis) تهیه شد. نتایج نشان داد برای آبیاری سطحی، 704 هکتار (31/3 درصد) تا حدودی مناسب (s3)، 866 هکتار (38/5 درصد) در حال حاضر نامناسب (n1) و 680 هکتار (30/2 درصد) دائماً نامناسب (n2) هستند. برای آبیاری قطره‌ای، 8 هکتار (0/4 درصد) بسیار مناسب (s1)، 644 هکتار (28/6 درصد) نسبتاً مناسب (s2)، 52 هکتار (2/3 درصد) تا حدودی مناسب (s3)، 866 هکتار (38/5 درصد) در حال حاضر نامناسب (n1) و 680 هکتار (30/2 درصد) به‌عنوان دائماً نامناسب (n2) تشخیص داده شدند. برای آبیاری بارانی نیز، 652 هکتار (29 درصد) نسبتاً مناسب (s2)، 52 هکتار (2/3 درصد) تا حدودی مناسب (s3)، 866 هکتار (38/5 درصد) در حال حاضر نامناسب (n1) و 680 هکتار (30/2 درصد) دائماً نامناسب (n2) ارزیابی شدند. آبیاری بارانی با شاخص قابلیت آبیاری 29/9 تا 60/7، در 2242 هکتار (99/6 درصد) نسبت به سایر روش‌های آبیاری برتری دارد. آبیاری قطره‌ای نیز در 8 هکتار (0/4 درصد) مناسب‌ترین روش تشخیص داده شد. عوامل اصلی محدودکننده در استفاده از هر سه روش‌ آبیاری، شوری، قلیائیت و زهکشی بوده و در آبیاری قطره‌ای کربنات کلسیم خاک نیز به عوامل محدودکننده افزوده شد.

land suitability assessment of shahid rajaei plain in khuzestan province for different irrigation methods using parametric evaluation system

population growth and limited water and soil resources make it necessary to pay attention to the factors affecting food production, including the suitability of irrigation methods with agricultural lands. the objective of this study was to assess land suitability for surface, drip, and sprinkler irrigation methods based on a parametric evaluation system in an area of 250 hectares in the shahid rajaei plain of khuzestan. soil properties were analyzed, then suitability maps for different irrigation methods were prepared using a geographic information system (gis). the results showed that for surface irrigation, 704 ha (31.3%) was marginally suitable (s3), 866 ha (38.5%) was currently not suitable (n1), and 680 ha (30.2%) was permanently not suitable (n2). for drip irrigation, 8 hectares (0.4%) are highly suitable (s1), 644 hectares (28.6%) are moderately suitable (s2), 52 hectares (2.3%) are marginally suitable (s3), 866 hectares (38.5%) were currently not suitable (n1), and 680 hectares (30.2%) were permanently not suitable (n2). for sprinkler irrigation, 652 hectares (29%) are moderately suitable (s2), 52 hectares (2.3%) are marginally suitable (s3), 866 hectares (38.5%) are currently not suitable (n1), and 680 hectares (30.2%) were permanently not suitable (n2). according to the results, sprinkler irrigation with an irrigation capability index of 29.9 to 60.7 in 2242 hectares (99.6%) is preferable to other irrigation methods. drip irrigation in 8 hectares (0.4%) was found to be the most suitable method. the main limiting factors in using all three irrigation methods included salinity, alkalinity, and drainage. also, soil calcium carbonate was added to the limiting factors in drip irrigation.