تغییرات شکل‌های نیکل تحت تاثیر زمان و مصرف ورمی‌کمپوست و زئولیت در دو خاک آهکی با بافت متفاوت

با توجه به اهمیت نیکل و اثرات افزودنی‌های معمول به خاک در توزیع شکل‌های نیکل، این پژوهش برای ارزیابی اثر بافت خاک، زئولیت و ورمی‌کمپوست بر تغییرات شکل‌های نیکل در طی زمان انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل شامل دو سطح ورمی‌کمپوست (صفر و 2% وزنی)، سه سطح زئولیت (صفر، 4% وزنی زئولیت فیروزکوه و 4% وزنی زئولیت سمنان) و دو بافت خاک (رسی و لوم‌شنی) در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارها با سطوح 50 و 100 میلی‌گرم نیکل در کیلوگرم خاک آلوده شدند. در زمان‌های 20 و 60 روز شکل‌های نیکل عصاره‌گیری و اندازه‌گیری شدند. در خاک‌های اولیه نیکل کربناتی در خاک لوم شنی بیشتر از خاک رسی بود درحالی که شکل‌های نیکل همراه با اکسیدهای منگنز- آهن، همراه با ماده آلی و باقیمانده در خاک رسی بیشتر بود. در خاک لوم‌شنی مقدار بیشتری از نیکل در شکل‌های تبادلی و کربناتی بازیابی شد درحالی که بازیابی نیکل در شکل‌های همراه با اکسیدهای منگنز- آهن، آلی و باقیمانده در خاک رسی بیشتر بود. مصرف زئولیت سبب کاهش معنی‌دار نیکل تبادلی و کربناتی در خاک رسی در روز 60 و سطح 100 نیکل شد. نیکل تبادلی در اثر مصرف ورمی‌کمپوست در روز 20 در هر دو سطح نیکل کاهش یافت. مصرف ورمی‌کمپوست سبب کاهش نیکل همراه با اکسیدهای آهن و منگنز در هر دو خاک و زمان مورد مطالعه شد و شکل آلی نیکل در هر دو خاک و سطوح نیکل با کاربرد ورمی‌کمپوست افزایش یافت. گذشت زمان به‌صورت کلی سبب کاهش نیکل تبادلی شد ولی اثر زمان بر شکل کربناتی نیکل بستگی به بافت خاک داشت. گذشت زمان اثری بر نیکل همراه با اکسیدهای منگنز- آهن و نیکل باقیمانده نداشت، ولی نیکل همراه با ماده آلی را در خاک رسی افزایش داد.

changes in nickel fractions as affected by aging and vermicompost and zeolite application in two calcareous soils with different texture

due to the importance of nickel (ni), and the effect of common soil additives on ni fractions distribution, the present study was conducted to evaluate the effect of zeolite and vermicompost on nickel fractions over time. the experimental design consisted of a factorial combination of two levels of vermicompost (zero and 2% by weight), three levels of zeolite (zero, 4% by weight of firoozkooh zeolite, and 4% by weight of semnan zeolite), and two soil texture (clay and sandy loam) in a completely randomized design in triplicates. treatments were contaminated with 50 and 100 mg nickel/kg soil. ni fractions were extracted and measured at 20 and 60 days. the results showed that in initial soils, car-ni in sandy loam soil was higher than in clay soil, while the content of fe, mn- ox ni, om-ni, and res-ni in the clay soil was higher. in sandy loam soil, more nickel was recovered in exch- and car-fractions, while nickel recovery was higher in mn, fe-ox ni, om-ni, and res-ni in the clay texture. zeolite addition caused a significant decrease of exch- and car-ni in the clay soil on 60d and 100 mg/kg ni level. exch-ni was reduced due to vermicompost application. vermicompost application caused the decrease in fe, mn ox-ni in both studied soils and times, and om-ni increased by vermicompost application. aging generally reduces the exch-ni but changes in car-ni over time depending on the soil texture. aging did not affect mn, fe-ox ni, and res-ni, while om-ni increased over time in clay soil.