شناسایی منبع و ارزیابی خطر سلامت ترکیبات پلی‌کلره بی‌فنیل (pcbs) در خاک سطحی اطراف مجتمع دفع و پردازش پسماند جامد شهری آرادکوه تهران

با توجه به نیم‌عمر و پایداری نسبتاً طولانی‌مدت آلاینده‌های آلی دیرپا در محیط و آثار نامطلوب این ترکیبات بر سلامت انسان و محیط، این مطالعه با هدف شناسایی، تعیین مقادیر، منشا‌یابی و ارزیابی خطر سلامت ترکیبات پلی‌کلره بی‌فنیل (pcbs) در نمونه‌های خاک سطحی مجاورت مجتمع پردازش و بازیافت آرادکوه تهران در سال 1399 انجام شد. بدین منظور، در مجموع 30 نمونه خاک سطحی از 10 ایستگاه نمونه‌برداری واقع در مجاور مجتمع آرادکوه جمع‌آوری شد. پس از استخراج آنالیت‌ها، از روش کروماتوگرافی گازی طیف‌سنجی جرمی (gc ms) برای شناسایی و تعیین محتوی pcbها استفاده شد. نتایج بیانگر شناسایی 15 ترکیب pcb در نمونه‌ها بود. همچنین، کمینه، بیشینه و میانگین غلظت مجموع pcbها به‌ترتیب برابر با 269، 434 و 359 میکروگرم در کیلوگرم بود. از طرفی، با توجه به نتایج آزمون تجزیه مولفه های اصلی (pca) و همچنین سهم زیاد غلظت همولوگ‌های سبک از کل غلظت ترکیبات pcb شناسایی شده در نمونه‌ها، می‌توان وجود ترکیبات pcb در نمونه‌ها را احتمالاً با فرایند احتراق ترکیبات حاوی اتم کلر مرتبط دانست. مقادیر فاکتور سرطان‌زایی ناشی از قرارگرفتن در معرض 105pcb به‌عنوان تنها ترکیب pcb شناسایی شده در نمونه‌های خاک واجد عامل هم ارزی سمیت (tef) نشان داد که مواجهه با خاک آلوده، منجر به سرطان‌زایی متوسط ناشی از ترکیب 105pcb خواهد شد. با توجه به مخاطرات ناشی از ترکیبات pcb، شناسایی، تعیین محتوا، منشا‌یابی و نظارت منظم و دوره‌ای این ترکیبات در محیط‌های مختلف و تلاش برای کنترل و کاهش آلودگی آنها به‌منظور حفظ سلامت محیط و شهروندان توصیه می‌شود.

source identification and health risk assessment of polychlorinated biphenyls (pcbs) in surface soils from vicinity of arad kouh processing and disposal complex, tehran

polychlorinated biphenyls (pcbs) can adversely affect human and environmental health according to long term half life and persistence in the environment. therefore, this study was conducted to detect, identify, and health risk assessment of pcbs in surface soils collected from the vicinity of arad kouh processing and disposal complex, tehran, in 2020. a total of 30 surface soil samples was collected from 10 sampling sites near the arad kouh complex. after extraction of analytes, the gas chromatography/mass spectrometry (gc–ms) method was used to determine pcbs in soil samples. based on the results, 15 congeners of pcbs were detected in the analyzed soil samples. also, the minimum, maximum, and mean concentrations of total pcbs (µg/kg) were 269, 434, and 359, respectively. moreover, the results of pca and significant contribution values of low molecular weight homologs indicated that the presence of pcb compounds in the soil samples was connected with combustion processes in the soil. besides, as among the detected pcbs, the tef values only established for pcb105 showed that exposure to contaminated soil could be lead to a moderate level of carcinogenic risk through pcb105. given that pcbs have adverse effects on the environment and human health, detecting, determining the concentration, source identification, and periodical monitoring of these compounds in different mediums to human health maintenance is strongly recommended.