ارزیابی روند تغییرات مکانی کاربری اراضی سد کارون 3 در بازه زمانی 1991 تا 2018

شناسایی تغییرات کاربری اراضی برای ارزیابی و پایش مناطق حساس با هدف برنامه‌ریزی و مدیریت پایدار سرزمین امری ضروری است. سنجش ‌از دور و استفاده از فناوری سیستم اطلاعات جغرافیایی، امروزه به‌عنوان یکی از روش‌های متداول و رایج دنیا در امر پایش بررسی تغییرات سرزمین به‌ویژه در بررسی اراضی با وسعت بالا به‌شمار می‌رود. در این مطالعه روند تغییرات مکانی کاربری اراضی در حوزه سد کارون 3 در زمان‌های قبل و بعد از احداث و آبگیری سد با استفاده از علم سنجش ‌از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی طی یک دوره 27 ساله بررسی شد. در این پژوهش، تصاویر ماهواره‌ای لندست 5 سنجنده tm مربوط به سال‌های 1991 و 2008 و لندست 8 سنجنده oli سال 2018 مورد تجزیه و تحلیل و پردازش قرار گرفت. با استفاده از طبقه‌بندی شی‌ءگرا نقشه‌های کاربری اراضی برای سه مقطع زمانی 1991، 2008 و 2018 با صحت کلی شاخص کاپا به‌ترتیب 0/93 و 0/89 درصد برای سال 1991، 0/94 و 0/88 درصد در سال 2008 و 0/93 و 0/86 درصد سال 2018 تهیه شد. نتایج نشان می‌دهد کاربری آب منطقه با وسعت 37/68 کیلومترمربع روند افزایشی و اراضی کشاورزی و مناطق مسکونی با وسعت به‌ترتیب 139/04 و 226/56 روند کاهشی، اراضی جنگلی با وسعت 1041/49 به‌عنوان پوشش غالب منطقه باقی ماند و اراضی مرتعی با طی کردن روند کاهشی افزایش در هر دو دوره بعد از کاربری جنگل با وسعت 878/87 بیشترین وسعت را داشتند. با توجه به نتایج به‌دست‌ آمده می‌توان گفت احداث سد کارون 3 باعث زیرآب رفتن زمین‌های کشاورزی و تبدیل آنها به کاربری دیگر شده است، درنتیجه مردم روستا به‌دلیل از دست دادن شغل خود مجبور به مهاجرت شده‌اند و مناطق مسکونی رها شده به سایر کاربری‌های تبدیل می‌شوند.

assessing the trend of spatial land use changes of karun 3 dam in the period 1991 to 2018

land use changes identifying to assess and monitor sensitive areas for sustainable planning and land management is essential. remote sensing and the use of gis technology as some of the most common methods in the world in monitoring land changes, especially, in the study of large areas. in this study, the trend of spatial land use changes in the area of karun 3 dam was investigated. in the before and after the construction periods and dam intake using remote sensing and gis over 27 years. in this study, the satellite imagery of landsat 5 tm sensors from 1991 and 2008 and landsat 8 oli sensors in 2018 were analyzed and processed. using object oriented classification with land use maps for the three periods 1991, 2008, and 2018 with the overall accuracy of the kappa index of 0.93 and 0.89 percent for 1991, 0.94, and 0.88 percent in 2008 and 0.93, respectively, and 0.86% in 2018 was prepared. the results showed that the water use of the region with an area of 37.68 square kilometers is increasing and agricultural lands and residential areas with an area of 1349.04 and 226.56, respectively, forest lands with an area of 1041.49 remained as the dominant cover of the region and rangelands by going through a decreasing trend of increase in both periods after forest use, with an area of 878.87, they had the largest area. according to the obtained results, it can be said that the construction of the karun 3 dam has caused the flooding of agricultural lands and their conversion to another use, as a result of which the villagers were forced to migrate due to losing their jobs and abandoned residential areas become other uses.