آثار سیاست پرداخت یارانه به سیستم‌های آبیاری قطره‌ای در دو حالت تحویل حجمی و غیرحجمی در آبخوان نجف‌آباد

هدف این پژوهش، ارزیابی آثار سیاست پرداخت یارانه برای تبدیل شیوه آبیاری غرقابی به قطره‌ای در آبخوان نجف‌آباد با توجه به روش تحویل آب به کشاورز است. به‌منظور بررسی اثر مشوق‌های اقتصادی در تصمیم‌گیری کشاورز برای انتخاب نوع تکنولوژی آبیاری، الگوی کشت، آب کاربردی و آب مصرفی، یک مدل برنامه‌ریزی ریاضی مثبت در محدوده مطالعاتی دهستان گرکن شمالی به‌عنوان بخشی از آبخوان نجف‌آباد، توسعه داده شد. داده‌های مورد نیاز این مدل به سه شیوۀ پیمایشی، استفاده از گزارش‌های ثبتی و نظرات خبرگان، جمع‌آوری شد. نتایج نشان داد که با کاهش هزینه‌های مالی تبدیل آبیاری غرقابی به قطره‌ای، کشاورزان تمایل به سرمایه‌گذاری در این فناوری دارند. در سناریوی تخصیص آب به شیوه فعلی، همگام با افزایش یارانه‌ اجرای آبیاری تحت فشار، مجموع آب مصرفی محصولاتی که از سیستم آبیاری قطره‌ای استفاده می‌کنند؛ 28 درصد افزایش می‌یابد که 19 درصد از این افزایش میزان آبی است که تا قبل از سیاست پرداخت یارانه‌ها مصرف نمی‌شده و مابقی آن مربوط به کاهش سطح کشت زمین‌های غرقابی است. بدین ترتیب با کاهش هزینه‌های بهره‌برداری، درآمد خالص مزارع به‌دلیل بهبود عملکرد و توسعه سطح زیر کشت افزایش می‌یابد که خود باعث بالا رفتن میزان مصرف آب می‌شود، این در حالی است که میزان آب کاربردی ثابت است. در سناریوی تحویل حجمی آب، با افزایش یارانه‌ها، درآمد خالص مزارع بدون توسعه سطح زیر کشت و تنها به‌دلیل بهبود عملکرد، افزایش می‌یابد. بنابراین، تنها در شرایط تحویل حجمی آب، پرداخت یارانه باعث افزایش راندمان آبیاری هم در سطح مزرعه و هم در سطح منطقه می‌شود و به‌عنوان سیاستی به‌منظور مقابله با شرایط خشکسالی، اثربخش است.

impact of subsidy policy on the drip irrigation systems under non-volumetric and volumetric water allocation in the najafabad aquifer

this study determines the amount of irrigation water saved as a result of the subsidy policy to adapt from flood to drip irrigation. we developed a positive mathematical programming model (pmp) to evaluate the effect of economic incentives on farmers’ decisions to choose the type of irrigation technology, cropping pattern, and water use and water consumption in rural garkan shomali district, which is part of the najafabad aquifer. we collected data through farm surveys, desk research, and expert interviews. the results showed that a reduction in the financial costs of converting flood irrigation into drip irrigation can lead to farmers investing in this technology. in the current water allocation scenario, the subsidy policy increases the water consumption of drip-irrigated crops by 28%, of which 19% is non-consumed water before subsidy payment and the rest is related to the reduction of furrow-irrigated lands. also, under non-volumetric water delivery conditions, the operating costs reduce and the net income of the farms increases because of the increase in efficiency and the development of the area under cultivation, which increases water consumption while the water use is constant. in the volumetric water delivery scenario, with the increase in subsidies, the net income of the farms will increase without developing the area under cultivation and only because of the increased yield. therefore, subsidy policy increases irrigation efficiency at both the farm and regional levels and is an effective tool for dealing with drought conditions.