ارزیابی آلایندگی فلزات سنگین در رسوبات پهنه جزر و مدی دلتای مهران در خلیج فارس

غلظت و آلایندگی فلزات سنگین در رسوبات دانه ریز بخش جزر و مدی دلتای مهران واقع در خلیج فارس که جنگل‌های مانگرو رشد کرده‌اند و ارتباط غلظت این عناصر با عوامل فیزیکوشیمیایی مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. بدین منظور از رسوبات سطحی پهنه جزر و مدی دلتای مهران نمونه‌برداری شد و دانه‌بندی، میزان کربنات کلسیم، مواد آلی، ph/eh و فلزات سنگین در رده گل رسوبات تعیین شد. وجود کربنات کلسیم بالا در رسوبات عامل موثر در میزان فراوانی عناصر منگنز، کادمیوم و سرب است. رس و مواد آلی به‌صورت جذب سطحی در فراوانی غلظت عناصر روی و مس نقش داشته‌اند و اکسی- هیدرواکسیدهای آهن نیز به‌صورت جذبی در میزان غلظت عناصرکبالت، کروم و نیکل تاثیرگذار بوده است. بر اساس شاخص غنی‌شدگی (ef)، میانگین غنی‌شدگی عناصر در رسوبات مورد مطالعه از زیاد به کم به‌صورت کروم، نیکل، کادمیوم، روی، منگنز، سرب، کبالت و مس است. بر اساس شاخص انباشت آلودگی (pli)، هیچکدام از عناصر در رسوبات دلتا اعم از رسوبات درون مانگرو و رسوبات خارج از مانگرو در طبقه‌بندی آلوده قرار ندارند. بر اساس شاخص زمین‌انباشتگی (igeo) عناصر در اکثر نمونه‌ها غیرآلوده بوده و فقط فلزات کادمیوم، کروم، نیکل در تعدادی نمونه‌ها آلودگی کمی نشان می‌دهند. لذا در حال حاضر تهدیدی متاثر از آلودگی عناصر بالقوه سمی مورد بررسی با منشا طبیعی و انسان‌زاد متوجه محیط زیست مانگرو و دلتای مهران نیست.

assessing heavy metals pollution of the mangrove sediments along tidal flat of the mehran river delta, persian gulf

the relationship between the concentration of heavy metals and physicochemical factors was studied in the fine-grained sediments of the tidal section of the mehran delta where mangrove trees have grown. surface sediments of the tidal zone of the mehran delta were sampled. the grain size distribution, calcium carbonate, organic matter contents, ph/eh, and heavy metals concentration were determined in the mud fraction of the sediments. the presence of high calcium carbonate in sediments is an effective factor in the abundance of mn, cd, and pb. clay and organic matter as adsorptive have contributed to the high concentration of zn, cu, while fe oxy-hydroxides have affected the concentration of co, cr, and ni. according to the index of enrichment factor (ef), the average enrichment of the elements in the studied sediments from high to low order is cr, ni, cd, zn, mn, pb, co, and cu. according to the pollution load index (pli), none of the delta sediments including sediments from inside and outside of the mangrove forestare classified as polluted to the heavy metals. according to the igeo index, most samples, and only cd, cr, and ni show slight pollution in some samples. accordingly, there is no current threat of contamination of potentially toxic elements of natural and anthropogenic origins to the mangrove environment and mehran delta.