اثر صفات مختلف بر عملکرد و بهره‌وری آب در آبیاری قطره‌ای سطحی و زیرسطحی خرما رقم کبکاب

افزایش تولید محصول به ازای واحد حجم آب مصرفی نیازمند شناخت وابسته‌ترین متغیر در آبیاری قطره‌ای به حجم آب مصرفی و همچنین شناسایی مهم‌ترین عوامل و متغیرهای مستقل اثرگذار بر بهره‌وری آب در آبیاری قطره‌ای سطحی و زیرسطحی به منظور استفاده بهینه از منابع آب موجود است. بدین منظور آزمایشی طی چهار سال زراعی (1396-1392) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان بر روی خرما رقم کبکاب اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل مقدار آب مصرفی در روش آبیاری قطره‌ای زیرسطحی در دو سطح بر اساس 75 و 100 درصد نیاز آبی و در روش قطره‌ای سطحی بر اساس 100 درصد نیاز آبی بودند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از طرح آزمایشی بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج تجزیه واریانس میانگین تیمارهای مختلف آبیاری در صفات کمّی نشان داد از نظر شاخص وزن خوشه، وزن میوه و نسبت وزن گوشت میوه به هسته اثر آبیاری در سطح 1 درصد معنی‌دار بود. نتایج تجزیه واریانس رگرسیون نشان داد که در متغیر وابسته وزن خوشه، حجم آب مصرفی 19/1 درصد (0/191=r^2) میزان نوسانات متغیر وابسته (وزن خوشه) را تبیین کرد. حجم آب مصرفی از بین تمام متغیرهای مورد بررسی موجب تبیین بیشترین تغییرات معنی‌دار در خشکیدگی خوشه خرما شد. رطوبت میوه با آماره‌ی t‏  به میزان (2/096) و ضریب بتایی معادل (0/046) اثر مثبت معنی‌داری در سطح 5 درصد بر بهره‌وری آب داشت. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که تاثیر عملکرد بر تغییرات بهره‌وری آب از حجم آب مصرفی بسیار بیشتر بود به طوری که عملکرد موجب سیر تغییرات معنی‌داری بر بهره‌وری آب شد. این درحالی بود که اثر حجم آب مصرفی بر بهره‌وری آب معنی‌دار نشد.

the effect of different traits on yield and water productivity in surface and subsurface drip irrigation of kabkab variety

increasing crop production per unit volume of water consumption requires recognizing the most dependent variable in drip irrigation to the volume of water consumption and also identifying the most important variables independent of water productivity in surface and subsurface drip irrigation for optimal use of available water resources. the present research was carried out in behbahan agricultural research station during four cropping seasons (20132017) on a kabkab date variety. experimental treatments include the amount of water in the subsurface drip irrigation method based on two levels of 75% and 100% water requirement and in surface drip irrigation based on 100% water demand. data were analyzed using a randomized complete block design with three replications. the results of the analysis of variance of the mean of different irrigation treatments in quantitative traits showed that the effect of irrigation was significant at the level of 1% in terms of cluster weight index, fruit weight, and fruit flesh to kernel weight ratio. the results of regression analysis of variance showed that in the dependent variable of cluster weight, the consumption water volume explained 19.1% (r^2 = 0.191) of the fluctuations of the dependent variable (cluster weight). among all the studied variables, the volume of water consumption explained the most significant changes in date cluster drying. fruit moisture with t (2.096) and equivalent beta coefficient (0.046) had a significant positive effect on water productivity at the level of 5%. the results of the pearson correlation coefficient showed that the effect of yield on changes in water productivity was much greater than the volume of water consumed so the yield caused significant changes in water productivity. while the effect of water consumption on water productivity was not significant.