پیش‌بینی تغییرات نقطه‌ای مقادیر نسبی دما و بارش در اثر تغییر اقلیم در دوره‌های زمانی آینده نزدیک و آینده دور و بررسی خشکسالی با استفاده از شاخص‌های Spi و Spei در دشت قزوین، ایران

تغییرات اقلیمی آشکار پیش ‌رو، تبدیل به دغدغه‌ای جدی برای جامعه بشری شده است. این پژوهش برای بررسی اثرات تغییر اقلیم بر متغیرهای دما و بارندگی در دشت قزوین در قالب 5 مدل اقلیمی بزرگ مقیاس hadcm3، csiro-mk3، gfdl، cgcm3 و microc3.2 و 3 سناریوی انتشار گازهای گلخانه‌ای a1b، a2 و b1 و ترکیب سناریوهای مختلف در دو دوره زمانی 30 ساله آینده نزدیک (2050-2021) و آینده دور (2051-2080) انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که به‌طور میانگین در 4 ایستگاه مورد بررسی تا پایان سال 2050 بارندگی بین دو نسبت  0/5 و 1/4 برابر مقدار بارش دوره مشاهداتی تغییر کرده و میانگین دما به اندازه 0/1 تا 1/6 درجه سانتی‌گراد نسبت به دوره مشاهداتی تغییر خواهد داشت و تا پایان سال 2080 بارندگی بین دو نسبت 0/5 و 1/7 برابر مقدار بارش دوره مشاهداتی در نوسان بوده و میانگین دما افزایشی بین 0/6 تا 2/6 درجه سانتی‌گراد را تجربه خواهد کرد. هر دو شاخص خشکسالی spi و spei در آینده نزدیک و دور، افزایش تعداد دوره‌های خشک را در همه ایستگاه‌ها نشان می‌دهد. اما مقدار مجموع توالی‌های منفی با توجه به بازه‌های 3، 12 و 24 ماهه در سطح ایستگاه‌ها متفاوت بود. از دیدگاه شاخص spei نسبت به دوره پایه، مجموع توالی‌های منفی خشکسالی و تعداد دوره‌های خشک در آینده 3 ایستگاه آوج، باغ کوثر و نیروگاه افزایش و در ایستگاه قزوین کاهش خواهد داشت اما از دیدگاه شاخص spi ایستگاه باغ کوثر از نظر مجموع توالی‌های منفی و تعداد دوره‌های خشک در آینده نسبت به دوره پایه، افزایش و 3 ایستگاه دیگر بیشتر از نظر تعداد دوره‌های خشکسالی با افزایش روبه‌رو هستند و مجموع توالی‌های منفی کاهش نشان می‌دهد. نتایج نشان داد در آینده رخدادهای خشکسالی به‌سمت شدید شدن و همچنین رخدادهای ترسالی به‌سمت فرین شدن پیش می‌روند.

Prediction of Local Alterations in the Relative Amounts of Temperature and Precipitation Caused by Climate Change in Near and Far Future, and Drought Investigation Using SPI and SPEI Indices in Qazvin Plain, Iran

The upcoming climate change has become a serious concern for the human society. These changes, caused and aggravated by the industrial activities of the international community and the increase in the concentration of greenhouse gases in the atmosphere, are seen as a threat to the food security and environment. Temperature change and precipitation are studied in the form of different probabilistic scenarios in order to have an outlook for the future. The present study was conducted to address the effects of climate changes on temperature and precipitation in Qazvin plain in the form of five AOGCMs including Hadcm3, CSIRO-MK3, GFDL, CGCM3 and MICROC3.2, and 3 greenhouse gas emission scenarios of A1B, A2 and B1, based on different possible scenario combinations in the next 30 years, 20212050 and 20512080 (near and far future). On basis of the study results, all 4 target stations, on average, will have experienced a change between two ratios of 0.5 and 1.4 of  the observed precipitation period  by the end of 2050, and the mean temperature will have had a change  between 0.1 to 1.6 °C, relative to the observed period.  By the end of 2080,  the  precipitation will also have fluctuated between the two proportions of 0.5 and 1.7 times of the observed precipitation period and the mean temperature will touch an increase between 0.6 and 2.6 °C. Both SPI and SPEI indices suggest the increment in the number of dry periods in the near and far future. However, the total number of negative sequences differed considering the 3, 12 and 24month intervals at the stations level. Given the SPEI index, as compared to the base period, the total negative sequences of drought and number of dry periods will increase at 3 stations of Avaj, BaghKowsar and Shahidrajaeipowerhouse and decrease at Qazvin station in the future; however, SPI gives different results, such that  for BaghKowsar, there will be an increase in both total negative sequences of drought and number of dry periods, as  compared to the baseline period; three other stations will have more dry periods, specifically, but less total negative sequences. The results reported that the drought events would become severe, and the wet events would become extreme in the future.