بررسی میزان و منشا ترکیبات هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای ذرات معلق فرونشسته روی برگ درختان شهر اهواز

گیاهان فضای سبز توانایی زیادی در جذب و نگهداشت ذرات معلق هوا دارند و در پاکسازی آلودگی اتمسفر شهری نقش بسزایی ایفا می‌کنند. گرد و غبار ترسیب شده روی برگ درختان می‌تواند به‌عنوان شاخصی مناسب برای ارزیابی ترکیبات هیدروکربن‌های آروماتیک چندحلقه‌ای (pahs) موجود در اتمسفر مورد استفاده قرار گیرد. این پژوهش به‌منظور تعیین منشا و ارزیابی ریسک سلامت ترکیبات pahs ترسیب شده روی برگ درختان مختلف در شهر اهواز انجام شد. بدین منظور از برگ درختان غالب در 10 نقطه با کاربری‌های صنعتی، مسکونی، پارک‌ها و پرترافیک مختلف نمونه‌برداری صورت گرفت. نمونه‌ها پس از آماده‌سازی برای تعیین نوع و غلظت pahs توسط دستگاه gc-ms مورد تجزیه قرار گرفتند. بر اساس نتایج، 15 نوع ترکیب pahs از 16 ترکیب مهم تعیین ‌شده توسط epa در این ذرات ترسیب شده، شناسایی‌ شده است. دامنه غلظت ترکیبات pahs بین 3/3 تا 110 میکروگرم بر کیلوگرم بود. همچنین بیشترین و کمترین مقدار تجمعی ترکیبات pahs سرطان‌زا موجود در ذرات به‌دام افتاده روی برگ گونه‌های گیاهی مختلف، به‌ترتیب در مناطق کوت عبداله (530ppb) و پارک شهروند (132/5ppb) به‌دست آمد. میانگین غلظت کل ترکیبات (وزن مولکولی بالا به وزن مولکولی کم) در ترکیبات موجود در ذرات (0/50) و تحلیل مولفه‌های اصلی هیدروکربن‌های آروماتیک نشان داد که منشا مشخصی برای این ترکیبات در شهر اهواز وجود ندارد.

Investigation of the Amount and Possible Source of Polycyclic Aromatic Hydrocarbons (PAHs) in the Dust Deposited on the Leaves of Trees in Ahvaz

Dust deposited on the leaves of trees can be effectively used as the monitors of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs). The dust deposited on the leaves can be used as an appropriate index for evaluating PAHs in the atmosphere. This research was conducted to determine the origin and health risk assessment of PAHs accumulated on the leaves of trees in the city of Ahvaz. For this purpose, samples were taken at leaves on 10 points with different land uses including industrial, recreational, hightraffic and residential ones. After preparation, to determine the type and concentration of PAHs, the compounds were analyzed by GCMS. The results showed that 15 types of PAHs had been identified from 16 important compounds identified by EPA in the dust samples. The concentration of compounds was the range of 3.3110 microgram per kilogram. The maximum and minimum of PAHs carcinogenic in particles trapped on leaves were in the KutAbdolah with 530 ppb and Shahrvand Park Station with 5.13 ppb, respectively. Also, the average relative of LMW/HMW in the aromatics contained in the deposition of particles on trees was 0.5; further the analysis of the main components of aromatic hydrocarbons (PAHs) showed that there was  no specific source for these compounds in Ahvaz, and these compounds could be from fossil fuels, urban traffic, natural gas,   generally showing a pyrogenic origin.