تاثیر تغییر کاربری اراضی بر برخی ویژگی‌های میکرومورفولوژیکی خاک در حوضه آبخیز رکعت در شرق استان خوزستان

این مطالعه با هدف بررسی اثر تغییر کاربری اراضی (جنگل و مرتع طبیعی به کشاورزی) بر برخی شاخص‌های میکرومورفولوژیکی کیفیت خاک در بخشی از حوزه آبخیز رکعت در شرق استان خوزستان انجام شد. نمونه‌های دست‌نخورده خاک از لایه‌های 15-0 و 30-15 سانتی‌متری کاربری‌های مزبور تهیه و ساختمان میکروسکوپی، نوع و فراوانی حفرات، ویژگی‌های اکسید و احیائی، فراوانی مواد هومیکی در این اراضی مقایسه شدند. نتایج نشان دادند که در کاربری جنگل طبیعی غالب حفرات از نوع آرایشی و ماکروپور بوده درحالی که در تغییر کاربری از جنگل به کشاورزی این حفرات از توسعۀ کمتری برخوردار هستند. در کاربری مرتع طبیعی حفرات عمدتاً از نوع آرایشی، کانال و ماکروپور بوده اما پس از تغییر کاربری از مرتع به کشاورزی حفرات بیشتر از نوع وگی مشاهده شد. نتایج همچنین نشان داد که کاربری جنگل طبیعی و پس از آن مرتع طبیعی به‌ترتیب با 27.73 و 22.18 درصد فراوانی حفرات بیشتری را در مقایسه با کاربری‌های چنگل به کشاورزی (19.01) و مرتع به کشاورزی (18.62) دارا هستند. در هر دو کاربری جنگل طبیعی و مرتع طبیعی انواع گرهک‌های اکسیدی، پوشش‌ها، پوشش‌های زیرسطحی و در امتداد سطح آهن و منگنز به‌میزان قابل توجهی بیشتر از کاربری‌های کشاورزی بود.

Impact of Land Use Changes on some Soil Micromorphological Features in Rakat Watershed, Eastern Khuzestan Province

The objective of this study was to investigate the impact of land use change (forest and rangelands to agriculture) on some micromorphological indices of soil quality in part of Rakat watershed, southwest of Iran. Accordingly, intact soil samples from 015 and 1530 cm depths were collected from the abovementioned land uses, and microstructure, type and abundance of voids, redoximorphic features, and humic substances were compared. The results showed that in the natural forest use, most of the voids are in the form of macropores, whereas after their conversion to agriculture, these types of voids have little development. In natural rangelands uses, voids were mainly oriented channels and of macropore type, but after switching from pasture to agriculture, they were mainly of vughy type. The results showed that natural forests (27.73%) and natural grasslands (22.28%) had more abundance of voids than forest to agriculture (19.01%) and grassland to agriculture (18.62%) land uses. In both natural forests and pasture land uses, various types of iron and manganese nodules, coatings, hypocoatings, and quasicoatings were significantly higher than agricultural land uses.