تحلیل زمانی و مکانی خشکسالی‌ها در حوضه آبریز سد کارون یک

تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه زمانی و مکانی خشکسالی‌های هواشناسی، هیدرولوژیکی و شناسایی خشکسالی در حوضه آبریز سد کارون یک انجام شده است. داده‌های آماری هواشناسی بین سال های 1993 تا 2017 به‌عنوان طول دوره آماری انتخاب شد. رابطه بین شاخص‌های خشکسالی هواشناسی با هر یک از شاخص‌های خشکسالی هیدرولوژیکی و شناسایی خشکسالی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که خشکسالی هیدرولوژیکی در ادامه خشکسالی هواشناسی رخ داده و از همبستگی بسیار بالایی با خشکسالی هواشناسی برخوردار بوده است. شدیدترین خشکسالی بین سال‌های 2006 تا 2011 رخ داده است. بررسی‌ها نشان داد هر سه سال یک‌بار حوضه با یک خشکسالی هواشناسی و سپس خشکسالی هیدرولوژیکی همراه می‌شود. نتایج نشان داد بیشترین همبستگی مربوط به شاخص هواشناسی 12 ماهه با سه ماه تاخیر و شاخص هواشناسی و هیدرولوژیکی 6 ماهه با سه ماه تاخیر و شاخص خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی سه ماهه با دو ماه تاخیر است. لذا می‌توان نتیجه گرفت که خشکسالی هیدرولوژیکی تقریباً با دو تا سه ماه تاخیر خود را در کل حوضه آبریز نشان می‌دهد و هرچه از این زمان یعنی 4 ماه یا بیشتر می‌شود همبستگی بین این دو شاخص از بین می‌رود و کاهش می‌یابد. همچنین با توجه به پهنه‌بندی‌های خشکسالی مشاهده شد که در طول دوره آماری مورد بررسی از سال 1993 تا 2009 اکثر خشکسالی‌ها ناشی از کاهش بارش در شمال غرب حوضه کارون یک رخ داده است و این مسئله با کاهش میزان رواناب در ایستگاه‌های هیدرومتری خود را نشان داده است. البته در سال‌های 2009 تا 2012 وضعیت رواناب به‌طور موقت بهبود داشته است و از سال 2012 تا 2017 مجدد وضعیت خشکسالی‌ها از منظر مکانی به روال قبلی بازگشته است.

analysis of the relationship between spatial and temporal droughts in karoon 1 dam basin

the purpose of this study was to investigate the relationship between time and spatial features of meteorological, hydrological and agricultural droughts in karoon 1 dam basin. meteorological and statistical data were accordingly selected to evaluate the drought situation between 1993 and 2016. the results showed that hydrological droughts occurred in the meteorological drought and had a very high correlation with this yearchr('39')s meteorological drought. the most severe droughts occurred between 2006 and 2011. studies also showed that every three years, the basin was accompanied by a meteorological drought and then a hydrological drought. the results also showed that the highest correlation was observed with the 12month meteorological index, with a delay of 3 months, and the 6month meteorological and hydrological index with a delay of 3 months and a threemonth hydrological drought index with a delay of two months. therefore, it could be concluded that hydrological droughts showed a delay of almost two to three months in the entire catchment area; since this period was 4 months or more, the correlation between these two indicators was eliminated and decreased. also, due to drought zones, during the period from 1993 to 2009, most of the droughts were caused by rainfall reduction in the southwest of the province, and this was associated with a reduction in runoff in its hydrometric stations. of course, in 20092012, the runoff status had been temporarily improved, and from 2012 to 2017, the drought situation had again returned spatially to the previous routine.