امکان‌سنجی استفاده تلفیقی از منابع آب سطحی و زیرزمینی در دشت دهلران با استفاده از مدل Modflow

استفاده نا‌هماهنگ از منابع آب سطحی و زیرزمینی، باعث ایجاد بحران در یکی از این منابع می‌شود. برداشت تلفیقی از منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک راهکاری علمی و عملی در راستای مدیریت پایدار منابع آب است. هدف اصلی این پژوهش شبیه‌سازی سیستم هیدروژئولوژیکی آبخوان دشت دهلران است، سپس روی مدل ساخته شده سناریوهای مدیریتی استفاده تلفیقی اعمال شد و اثرات آن روی تغییرات ذخیره آبخوان بررسی شد. در این راستا سیستم جریان آب زیرزمینی دشت دهلران در محیط نرم‌افزار gms 9.1 با استفاده از کد modflow شبیه‌سازی شد و اطلاعات رودخانه نیز در آن وارد شد. از شرایط متوسط سال آبی901389 برای شبیه‌سازی حالت ماندگار استفاده شد. سپس با استفاده از آن مدل از مهر 89 تا شهریور 90 در حالت غیر ماندگار در چهار دوره تنش و هر دوره تنش در سه گام زمانی واسنجی شد و پس از بهینه‌سازی پارامترهای هیدروژئولوژیکی، مدل برای سال آبی 911390 صحت‌سنجی شد. پس از واسنجی مدل در شرایط غیر ماندگار مقادیر خطای میانگین، خطای میانگین مطلق و مجذور مربعات خطاهای اندازه‌گیری شده در پیزومترها به‌ترتیب 0/24، 0/46 و 0/65 به‌دست آمد. نتایج حاصل از صحت‌سنجی توانایی مدل را در شبیه‌سازی شرایط حاکم بر آبخوان تایید کردند. سرانجام اعمال سناریوهای مختلف نشان داد که استفاده تلفیقی صحیح از منابع آب سطحی و زیرزمینی می‌تواند سبب افزایش ذخیره آبخوان تا حدود 2/23 میلیون مترمکعب در سال شود.

The Feasibility of the Conjunctive Use of Surface and Groundwater Resources in Dehloran Plain by Using the MODFLOW Model

Lack of the proper conjunctive use of surface and groundwater resources causes large water stresses in one of these resources. Conjunctive use of surface and groundwater, especially in arid and semiarid regions, is a scientific and practical solution for sustainable water resources management. The aim of this research was to prepare some mathematical modeling to apply the conjunctive use of surface and groundwater in the Dehloran plain aquifer. In this study, the mathematical model of the Dehloran plain aquifer was developed using GMS 9.1 and the river data were entered. For the steady state condition, the time series data in the average year 20102011 were utilized. In the next step, the time series data from October, 2010, to September, 2011, were used for the unsteady state analysis. In the unsteady state, four stress periods were taken; then the model calibration was carried out in three steps for each stress period; after the optimization of the hydrogeological parameters of the model, its verification was done for the period of 20112012 period. After the calibration of the model in the unsteady state, the values of the mean error (ME), the mean absolute error (MAE) and the root mean squared (RMS) errors measured in piezometers were obtained to be 0.24, 0.46 and 0.65, respectively. The results of verification confirmed the ability of the model in simulating the natural conditions of the aquifer. Finally, applying different scenarios to the model showed that the proper conjunctive use of surface and groundwater could increase the volume of water at a rate of 2.23 million cubic meters per year.