اثر برخی ویژگی‌های خاک بر هدررفت خاک شیروانی‌های خاک‌برداری جاده‌های جنگلی (مطالعه موردی: جنگل بخش 2 سری 5 نکاچوب)

فرسایش خاک و پیامدهای ناشی آن از عوامل مهم مدیریت شبکه جاده جنگلی است. در بین بخش‌های مختلف ساختمان جاده‌های جنگلی، شیروانی خاک‌برداری مهم‌ترین منبع تولید رسوب است. برای این پژوهش، یک جاده جدید و لخت، در سری 5 بخش 2 جنگل نکاچوب انتخاب و داده‌های مطالعه روی آن اندازه‌گیری شد. این تحقیق در قالب طرح کاملاً تصادفی در 10 قطعه نمونه دو مترمربعی با تعداد دفعات بارندگی هشت‌بار در شرایط طبیعی بارندگی در طول 500 متر جاده انجام شد. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که از بین متغیرهای خاک، حد روانی در سطح پنج درصد و حد خمیری نیز در سطح یک درصد همبستگی مثبت و معنی‌داری با رواناب و هدررفت خاک دارند. همچنین درصد ماده آلی در سطح یک درصد و درصد شن نیز در سطح پنج درصد همبستگی منفی و معنی‌داری با رواناب و هدررفت خاک دارند. با افزایش وزن مخصوص ظاهری و درصد رطوبت خاک، میزان رواناب و رسوب افزایش می‌یابد. نتایج مدل چندمتغیره نشان داد با بهره‌گیری از متغیرهای حد خمیری و درصد شن می‌توان میزان هدررفت خاک را با ضریب تبیین 0/948 برآورد کرد.

The Effects of Some Soil Properties on Soil Loss in the Cut Slopes of Forest Roads (A Case Study: District No. 2, Series No. 5 of NekaChoob Company)

Soil erosion and its consequences are important factors in forest road network management. Cutslopes are the most important source of making sediment among different parts of the forest roads structure. For this research, a new and bare road in district No. 2, series No. 5 of NekaChoob forest, was selected; then the study data was measured. The study design was a completely randomized design in 10 plots with the size of 2 m2 along 500 meters of road with the 8 natural rainfall events. The results of the Pearson correlation showed that among soil properties, the contents of the liquid limit at the 5% confidence level and the plastic limit at the 1% confidence level had positive correlations with runoff and soil loss. Also, organic matter at the 1% confidence level and the contents of the sand at the 5% confidence level had negative correlations with runoff and soil loss. With increasing the soil moisture and bulk density, runoff and soil loss were enhanced. The results of the multivariate model showed that soil loss could be estimated using the Plastic Limit and sand percentage variables with a the correlation coefficient of 0.948.