تاثیر موقعیت شیب و کاربری اراضی بر برخی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک در منطقه کوهرنگ استان چهارمحال و بختیاری

برای مدیریت پایدار خاک بررسی اثرات موقعیت شیب و تغییر کاربری اراضی بر منابع خاک و آب ضروری است. در این پژوهش، سه نوع کاربری مرتع تخریب شده، کشت دیم و باغ سیب با هدف تاثیر موقعیت شیب و کاربری اراضی بر برخی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک در منطقه کوهرنگ استان چهارمحال و بختیاری انتخاب شد. هر کدام از کاربری‌ها بر اساس موقعیت شیب تقسیم شدند و ماده آلی (om)، هدایت هیدرولیکی (ks)، شاخص آب‌گریزی (ri)، رس قابل پراکنش (dc) و میانگین وزنی قطر خاکدانه‌ها (mwd)، به‌عنوان ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که هدایت هیدرولیکی بیشترین ضریب تغییرات را داشت. همچنین نتایج مقایسه میانگین نشان داد که تمامی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی اندازه‌گیری شده، در کاربری‌ها و موقعیت‌های مختلف شیب دارای تفاوت آماری معنی‌دار در سطح 5 درصد هستند. به‌طور کلی در هر سه کاربری بر اساس ویژگی‌های اندازه‌گیری شده کاربری باغ و موقعیت پایه شیب دارای شرایط کیفی بهتر نسبت به سایر کاربری‌ها و موقعیت‌های شیب است. تخریب مراتع و تغییر کاربری از مرتع به کشت دیم موجب کاهش سطح کیفی خاک شد که این امر در درازمدت سبب کاهش بهره‌دهی خاک و خارج شدن برخی زمین‌ها از چرخه تولید خواهد شد. نتایج همبستگی بین ویژگی‌های شیمیایی و فیزیکی خاک نشان داد که به‌طور کلی ماده آلی خاک بیشترین همبستگی را با سایر پارامتر‌ها دارد.

The Effect of Slope Position and Land Use on Some Soil Physical and Chemical Properties in Koohrang Area of Chaharmahal and Bakhtiari Province

For sustainable soil management, the effects of slope position and land use change on soil and water resources are essential. In this research, three land uses including degraded pasture, drought and apple gardens were selected to determine the effect of slope position and land use on some physical and chemical properties of soil in the Koohrang area of Chaharmahal and Bakhtiari province. Each of the applications was divided according to the position of the slope, and from three applications and organic matter (OM), saturated hydraulic conductivity (Ks), water repellency (RI), dispersible clay (DC) and weighted average aggregate diameter (MWD) were studied as the physical and chemical properties of soil. The results showed that Ks had the greatest coefficient of variation. Also, the results of the mean comparison revealed that all of the measured physical and chemical properties had a significant difference in different slope applications and positions at 5% level. In general, the garden and the base position of the slope had better qualitative conditions than other land uses and slope positions. Rangeland degradation and change in the use of pasture from dryland cultivation led to a decrease in soil quality, which could reduce soil utilization and exhaust some of the land from the production cycle. The results of the correlation between chemical and physical properties of soil showed that in general soil organic matter had the highest correlation with other parameters.