بررسی میزان اثربخشی دو راهبرد «پوشش‌دار کردن» و «خودکارسازی بهره‌برداری» در کاهش میزان تلفات انتقال و توزیع آب در کانال اصلی آبیاری، مورد مطالعاتی کانال اصلی مغان

تلفات ناشی از تراوش و بهره‌برداری دو عامل اصلی کاهش راندمان انتقال و توزیع در کانال‌های آبیاری است. این پژوهش به بررسی میزان تاثیر دو راهکار پوشش و خودکارسازی به‌عنوان راهکارهای کاربردی کاهش تلفات پرداخته است. برای تحقق هدف مذکور، با استفاده از مدل seep/w کاهش میزان نشت در طول کانال خاکی مغان، با استفاده از راهکار پوشش‌دار کردن مورد بررسی قرار گرفت. همچنین شبیه‌سازی بهره‌برداری این کانال با استفاده از مدل هیدرودینامیک icss در دو حالت بهره‌برداری موجود و سامانه کنترل خودکار پیشبین (mpc) با هدف بررسی بهبود توزیع آب انجام شد. نتایج پژوهش حاکی از توانایی 10 درصدی به کارگیری پوشش در کاهش تلفات نشت بود. همچنین ارزیابی بهره‌برداری قبل و بعد از به‌ کارگیری اتوماسیون مشخص کرد که کنترل‌گر علاوه بر کاهش 15 درصدی تلفات بهره‌برداری، فرآیند توزیع و تحویل را نیز به نحو مطلوبی بهبود داده است. به‌طوری که حداقل مقادیر محاسبه شده شاخص راندمان و کفایت تحویل آب در امتداد بازه‌های کانال، به‌ترتیب برابر 100 و 83 درصد حاصل شده است. علیرغم محدودیت‌های مالی و ملاحظات اجرائی در پیاده‌سازی پروژه‌های مدرن‌سازی و بهسازی شبکه‌های آبیاری، به کارگیری دو راهبرد پیشنهادی به‌صورت مجزا و یا همزمان، بسته به اهداف مدیران شبکه و نیز پتانسیل هر راهبرد در کاهش تلفات انتقال و توزیع توصیه می‌شود.

Performance Evaluation of Two Strategies of “Lining” and “Automated Operation” in Reducing the Water Conveyance and Distribution Losses within the Main Canals, Case Study of Moghan Main Canal

Seepage losses and poor operational activities are the two main source of water losses throughout the agricultural water conveyance and distribution systems in irrigation districts. This study aims to investigate the performances of two strategies of ldquo;canal lining rdquo; and employing the ldquo;Canal Automation rdquo; in order to reduce the losses mentioned above. The investigation was carried out on a couple of main canal reaches of Moghan Irrigation Districts. Two numerical models were simulated by Seep/w software to compare the seepage rate between the canal with and without concrete lining. The results reveal that the ability of concrete lining to reduce seepage losses along the canal is about 10%. Performance assessment of the ldquo;Canal Automation rdquo; strategy to minimize operational losses within the main canal was carried out employing Model Predictive Control (MPC). The results of the latter strategy indicate that employing the MPC not only reduces the operational losses along the canal by 15% but also improves the operation of the main canal so that the minimum efficiency and adequacy performance indicator was obtained 100% and 83% respectively. Therefore; due to Executive considerations and financial constraints in the same cases, the potential of each of the two strategies can be considered to reduce the conveyance and distribution losses and ultimately choose the most suitable option.