زیست‌فراهمی برخی عناصر ریزمغذی تحت ‌تاثیر بیوچار و کمپوست بقایای هرس درختان در حضور میکوریز در ریزوسفر گندم

استفاده از روابط همزیستی بین قارچ میکوریز و ترکیبات آلی تحرک عناصر غذایی ریزمغذی را در ریزوسفر تحت‌ تاثیر قرار می‌دهند و زیست‌فراهمی عناصر غذایی ریز مغذی در گیاه را بهبود می‌بخشند. به‌‌منظور ارزیابی تاثیر کاربرد بیوچار و کمپوست بقایای هرس درختان سیب و انگور و قارچ میکوریزی بر زیست‌فراهمی عناصر ریزمغذی در خاک آهکی در ریزوسفر گندم آزمایش گلخانه‌ای با کشت گندم در شرایط رایزوباکس انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل منابع آلی (بیوچار، کمپوست و شاهد)، تلقیح میکروبی (قارچ amf و بدون تلقیح) در خاک ریزوسفری بودند. در پایان دوره رشد، ماده آلی (om) و زیست‌فراهمی عناصر آهن، روی، مس و منگنز در خاک‌های ریزوسفری و جذب این عناصر در گیاه اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که ماده آلی، آهن، روی، مس و منگنز در خاک ریزوسفری تحت تاثیر منابع آلی و تلقیح میکوریزی افزایش معنی‌داری داشتند، به‌طوری که کاربرد بیوچار در شرایط تلقیح میکوریزی منجر به افزایش 74/23 و 19/28 درصدی آهن و منگنز نسبت به شرایط بدون تلقیح در خاک ریزوسفری شد. حضور قارچ میکوریز سبب افزایش زیست‌فراهمی 94/60 و 29/54 درصدی روی و مس در تیمار کمپوست در مقایسه با تیمار بدون تلقیح شد. کاربرد منابع آلی و تلقیح میکوریزی سبب افزایش جذب عناصر ریزمغذی و وزن خشگ گیاه گندم شد.

Bioavailability of Selected Micronutrients as Affected by Biochar and Compost of Trees Pruning in the Presence of Mycorrhiza at Wheat Rhizosphere

Synergistic relationships between mycorrhizal fungi (AMF) and organic compounds affect the mobility of the micronutrient elements in the rhizosphere and improve their bioavailability. In order to evaluate the effect of biochar and pruning waste compost of apple and grape trees, as well as AMF, on micronutrient bioavailability in calcareous soil at the wheat rhizosphere, an experiment was carried out in a completely randomized design under greenhouse conditions in a rhizobox study. Some factors including the organic sourses (pruning waste biochar, pruning waste compost and control), microbial inoculation (AMF and no inoculation) were considered. At the end of the growth period, Organic matter (OM) content and bioavailability of micronutrients including iron (Fe), Zinc (Zn), Copper (Cu) and Manganese (Mn) in the rhizosphere and their uptake by wheat plant were determined. The results indicated that OM, Fe, Zn, Mn and Cu were significantly increased in the rhizosphere soil under the influence of organic sources and mycorrhizal inoculation. Furthermore, biochar application in the mycorrhizal tratment resulted in 74.73% and 19.28% increase in Fe and Mn, as compared to noninoculated conditions, in rhizosphere. The presence of mycorrhizal fungi increased the bioavailability of 94.66% and 29.54% Zn and Cu in the compost treatment, as compared to noninoculated ones. Application of organic sources and mycorrhizal inoculation increased the micronutrient uptake and plant dry weight.