بررسی و تحلیل دوره‌های بازگشت دما و بارش با استفاده از تحلیل طیفی و تاثیر آن بر مدیریت اراضی (مطالعه موردی: خداآفرین، آذربایجان شرقی)

تغییر در پارامترهای اقلیمی در عصر پیش رو شتاب زیادی به خود گرفته است که می‌تواند بر فعالیت‌های کشاورزی به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم اثرگذار باشد. دما و بارش از پیچیده‌ترین مولفه‌های اقلیمی است. تحلیل طیفی یک روش علمی و کارآمد به‌منظور شناخت و آشکارسازی رفتارهای پنهان این متغیرهاست. در این پژوهش به‌منظور بررسی و تحلیل دوره‌های بازگشت دما و بارش با استفاده از تحلیل طیفی، آمار مولفه‌های اقلیمی (بارندگی، متوسط، بیشینه و کمینه دما) برای یک دوره 27 ساله (2015-1989) برای مدیریت پایدار اراضی استفاده شد. بدین‌منظور داده‌های اقلیمی دما و بارندگی وارد محیط نرم‌افزار matlab، شد و دوره‌نگار هر یک از مولفه‌های اقلیمی به تفکیک ترسیم شد. نتایج حاصل از بررسی هر دوره‌نگار نشان داد که کمینه مطلق دما دارای چرخه‌های معنادار با دوره‌های بازگشت 3.8 و 2.4 ساله، بیشینه مطلق دما دارای چرخه معنادار با دوره بازگشت 2.1 ساله و متوسط دما دارای چرخه معنادار با دوره بازگشت 2.7 ساله بود. همچنین بررسی دوره‌نگار مربوط به بارش موید چرخه معنادار با دوره بازگشت 3.4 ساله بود. نتایج حاصل از بررسی چرخه‌ها، نشان داد که حالت‌های خاص اقلیمی در منطقه دارای دوره‌های بازگشت کوتاه‌مدت است. با توجه به این موضوع و لزوم حفاظت از محصولات کشاورزی به‌ویژه محصولات باغی، می‌بایست با به‌کارگیری روش‌های مدیریت منابع آب و خاک از جمله ایجاد تراس و افزایش زبری خاک و همچنین کاشت گونه‌های گیاهی مناسب با شرایط اقلیمی منطقه، مقاوم به خشکی و با نیاز آبی کم، بهینه‌ترین شرایط را از نظر کشت محصولات باغی و کشاورزی ایجاد کرد‌.

Assessment and Analysis of Temperature and Precipitation Return Periods Using Spectral Analysis and its Effect on Land Management (A Case Study: Khodaafarin Area, East Azerbaijan)

Changes in Climate parameters have been accelerated in the coming age, which can affect agricultural activities directly and indirectly. Temperature and precipitation are the most complex climatic factors. Spectral analysis is a scientific and efficient technique used to recognize and detect the hidden behaviors of these variables. In this research, in order to study and analyze the temperature and precipitation return periods using spectral analysis, the statistics of climate parameters (precipitation, mean, maximum and minimum temperature) for a period of 27 years (19892015) were used for the sustainable land management. For this purpose, the climatic data of temperature and precipitation entered the MATLAB software environment and Periodogram of each of the climatic parameters was drawn in a separate way. The results of each Periodogram study showed that the absolute minimum of temperature had significant cycles with the return periods of 3.8 and 2.4 years; the absolute maximum of temperature had a significant cycle with a return period of 2.1 years and the mean temperature was significant with a return period of 2.7 years. Also, the review of the Periodogram related to precipitation showed a significant cycle with a return period of 3.4 years. The Results from studying cycles indicated the existence of shortterm return periods for climate variables in the region. Given this issue and the need to protect agricultural products, especially garden products, it should be done by applying water and soil resources management methods, including creating terraces and increasing soil roughness; Also, cultivation of appropriate plant species for the suitable regional climatic conditions, Drought resistant and low water requirement, the most optimal conditions could be created for the cultivation of horticultural and agricultural products.