تدوین ترکیب بهینه تولید محصولات زراعی با تاکید بر افزایش کارایی مصرف آب (مطالعه موردی: مجتمع کشاورزی و دامپروری ورامین)

تقویت جایگاه بهره‌وری و حفاظت از منابع محدود آب در زمینه تولیدات بخش کشاورزی به‌ویژه در زیربخش‌های زراعی وابستگی تنگاتنگی با تجدید نظر در رویکردهای سنتی نظام تولیدی در بخش کشاورزی کشورهای در حال توسعه دارد. این مطالعه با هدف تدوین ترکیب بهینه تولید محصولات زراعی در مجتمع کشاورزی و دامپروری ورامین به‌عنوان یکی از واحدهای کشاورزی پیشتاز در بخش کشاورزی شهرستان ورامین با تاکید بر افزایش کارایی مصرف آب طراحی و اجرا شد. به این منظور، از آمار و اطلاعات دفتری این مجتمع کشاورزی در سال زراعی 95-1394 در قالب تدوین الگوی برنامه‌ریزی ریاضی چندمعیاره استفاده شد. نتایج نشان داد که در شرایط بهینه تولید محصولات زراعی در این واحد، آرمان‌های حداکثر خالص انرژی تولیدی و افزایش سود سالیانه به‌عنوان آرمان‌های اقتصادی تا حد قابل توجهی با آرمان افزایش کارایی مصرف آب قابل جمع خواهد بود. بر این اساس، در شرایط بهینه خالص انرژی تولیدی به‌میزان 10 درصد، سود ناخالص به‌میزان 4 درصد و کارایی مصرف آب به‌میزان 15 درصد افزایش می‌یابد. لذا، با توجه به نتایج به‌دست آمده پیشنهاد شد که به‌منظور دستیابی به آرمان‌های اقتصادی در مزارع مجتمع کشاورزی و دامپروری ورامین همزمان با تاکید بر افزایش کارایی مصرف آب، محصولات گندم، یونجه، قصیل جو و ذرت علوفه‌ای بر اساس مقادیر بهینه محاسبه شده در این مطالعه ترکیب اصلی الگوی کشت محصولات زراعی این واحد کشاورزی را تشکیل دهند.

Optimal Crop Production Pattern with Emphasis on Improving Water Use Efficiency (A Case Study of Varamin Agricultural and Animal Husbandry Complex)

Increasing the productivity and conservation of limited water resources in the agricultural sector, especially in the agricultural subsectors, is closely related to the revision of the traditional approaches of production system in the agricultural sector of developing countries. The aim of this study was to develop the optimal combination of crop production in Varamin Agricultural and Animal Husbandry Complex as one of the leading agricultural units in the agricultural sector of Varamin County with the emphasis on increasing water use efficiency. For this purpose, the statistical data and information of the 20152016 crop year of the complex were used in the framework of the multicriteria decision making model. The results showed that in the optimum crop pattern in this unit, the priorities of maximizing net energy production and the annual profit as the economic goals would be significantly aggregated with the goal of increasing water use efficiency. Accordingly, in the optimum condition, net energy production was increased by 10%, gross profit was improved by 4%, and water use efficiency was promoted by 15%. Therefore, according to the results, it is suggested that, in order to achieve the economic aspirations and increase water use efficiency in Varamin Agricultural and Animal Husbandry Complex, wheat, alfalfa, silage and maize corn, based on the values calculated in this study, constitute the main combination of the crop production pattern.