اثر آنیون‌های ارتوفسفات، نیترات و کلرید بر جذب روی در تعدادی از خاک‌های آهکی در استان چهارمحال و بختیاری

جذب سطحی روی یکی از مهم‌ترین فرایندهایی است که غلظت روی را در محلول خاک تنظیم می‌کند. حضور آنیون‌های عناصر غذایی در محلول خاک می‌تواند بر جذب روی موثر باشد. اما نحوه اثرگذاری آنیون‌ها بر ویژگی‌های جذب عنصر روی به‌خوبی مشخص نشده است. بنابراین در این مطالعه به بررسی اثر آنیون‌‌های ارتوفسفات، نیترات و کلرید بر جذب روی در پنج نمونه خاک‌ آهکی استان چهارمحال و بختیاری پرداخته شد. مطالعه هم‌دماهای جذب روی با استفاده از محلول‌ حاوی غلظت‌‌های 25، 50، 75، 100، 150 و 200 میلی‌گرم در لیتر روی از منبع znso4 در الکترولیت‌های kh2po4، kno3و kcl (غلظت الکترولیت‌ها برابر با 50 میلی‌مولار) در دانشگاه شهرکرد در سال 1396 انجام شد. در ادامه معادله‌های فروندلیچ، لانگ‌مویر و خطی برای بررسی توانایی توصیف جذب روی به‌کار برده شد. بر اساس نتایج، معادله‌های فروندلیچ و لانگ‌مویر توانایی توصیف جذب روی را داشتند. نتایج این پژوهش نشان داد که روی در حضور آنیون ارتوفسفات دارای حداکثر ظرفیت جذب و شدت جذب بیشتری نسبت به آنیون‌های کلرید و نیترات بود، درحالی‌ که انرژی جذب (k)، حداکثر گنجایش بافری (mbc) و ضریب توزیع (kf) روی در حضور آنیون کلرید نسبت به آنیون‌های نیترات و ارتوفسفات بیشتر بود (0.05>p). نتایج این پژوهش نشان داد که روی در حضور آنیون ارتوفسفات با شدت و ظرفیت بیشتری جذب می‌شود، درحالی ‌که انرژی جذب آن کمتر از حضور دو آنیون دیگر بود، بنابراین توصیه می‌شود که کودهای روی و فسفات با هم در خاک به‌کار برده نشوند.

The Effect of Orthophosphate‚ Nitrate, and Chloride Anions on the Adsorption of Zinc in Some Calcareous Soils in Chaharmahal -va- Bakhtiari Province

Adsorption is one of the most important processes controlling the concentration of zinc (Zn) in the soil solution. The presence of nutrient anions in the solution can affect Zn2+ adsorption. In this study, the effect of orthophosphate, nitrate and chloride anions on the Zn2+ adsorption in five calcareous soil samples of ChaharmahalvaBakhtiari province was investigated. In order to study the Zn adsorption isotherms, solutions containing 25, 50, 75, 100, 150 and 200 mg/L Zn of ZnSO4 source were used in KH2PO4, KNO3 and KCl electrolytes (electrolytes concentration equal to 50 mM). The Freundlich, Langmuir, and linear equations were used to investigate the ability to describe the Zn adsorption. Based on the results, the Freundlich and Langmuir equations could describe the Zn adsorption. The results of this study showed that Zn in the presence of orthophosphate anion had the maximum adsorption capacity and an adsorption intensity higher than that of chloride and nitrate anions; meanwhile, in comparison with nitrate and orthophosphate anions, adsorption energy (k), maximum buffering capacity (MBC), and distribution coefficient (kf) in the presence of chloride anion were higher (p< 0.05). The results of this study, therefore, showed that in the presence of anion orthophosphate, Zn adsorbed more intensity and strongly, while adsorption energy was less than the presence of the other two anions. Therefore, it could be concluded that Zn and phosphate fertilizers should not be applied together in the soil.