اثر کنجاله‌های روغنی به‌عنوان کود ریزمغذی در خاک‌های شور و غیر شور

سالانه حجم قابل توجهی کنجاله‌های روغنی در صنایع روغن‌کشی تولید می‌شود. افزودن این کنجاله‌ها به خاک می‌تواند علاوه بر تامین مواد آلی خاک، قابلیت جذب عناصر کم‌مصرف برای گیاه را نیز بهبود بخشد. هدف از این پژوهش بررسی اثر کنجاله‌های کنجد، زیتون و سیاهدانه در سه سطح صفر، دو و پنج درصد در شرایط شور و غیر شور بر غلظت قابل استفاده عناصر مس، روی و آهن خاک در یک آزمایش گلخانه‌ای به‌مدت 60 روز بوده است. پس از پایان دوره خوابانیدن میزان تنفس میکروبی، کربن آلی، غلظت کربوهیدرات و غلظت قابل جذب عناصر مس، روی و آهن در خاک اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که کمترین مقدار کربن آلی خاک و غلظت کربوهیدرات در تیمار افزودن کنجاله کنجد و بیشترین مقدار آن در تیمار کنجاله‌های زیتون و سیاهدانه مشاهد شد. افزودن کنجاله‌های روغنی سبب افزایش غلظت قابل استفاده هر سه عنصر در خاک نسبت به تیمار شاهد شد. کنجاله کنجد بیشترین تاثیر را در افزایش غلظت قابل استفاده مس و روی خاک داشته است. در بین سه کنجاله مورد مطالعه، افزودن کنجاله کنجد بیشترین تاثیر و افزودن کنجاله سیاهدانه کمترین تاثیر را بر غلظت قابل استفاده آهن در خاک داشته است. به‌علاوه شوری نیز سبب کاهش غلظت روی و آهن در خاک شده است. در مجموع به‌نظر می رسد افزودن کنجاله‌های روغنی به خاک سبب بهبود وضعیت کربن آلی و غلظت عناصر کم‌مصرف خاک شده، اما این اثر به کیفیت کنجاله‌ها و شوری خاک وابسته است.

The Effect of Oil Meal as a Micronutrient Fertilizer in Saline and Non-Saline Soils

A significant amount of the oil meal is produced annually in the oil industry. Oil meal addition into the soil can improve the soil organic matter and micronutrients concentration. This study was conducted to investigate the effect of olive, sesame and black cumin meal (0, 2 and 5 g 100g1 soil) on the soil Cu, Zn and Fe concentration in saline and nonsaline soils by a greenhouse experiment. The soil basal respiration, organic carbon, carbohydrate and DTPA extractable Cu, Zn and Fe concentration were measured after 60 days of incubation. The results showed that the greatest organic carbon and carbohydrate content were observed in olive and black cumin treatments and the lowest was observed in the sesame treatment. Using oil meal in the soil improved the micronutrient concentration, as compared to the control treatment. Sesame meal had the greatest effect on the DTPA extractable Cu and Zn concentration increment. The DTPA extractable Fe concentration was the highest in the sesame treatment and the lowest in the black cumin one. In addition, salinity decreased the DTPA extractable Fe and Zn concentration, as compared to the nonsaline soil. As the conclusion, oil meal incorporation in to the soil improved the soil organic carbon and micronutrient concentration. However, their effect depends on the meal quality and soil salinity.