مقایسه عملکرد پایش خشکسالی با شاخص‌های تک‌معرفه و چندمعرفه (مطالعه موردی: ایستگاه‌های هواشناسی مختلف ایران)

در این مطالعه، مشخصه های خشکسالی ایستگاه‌های اراک، بندرانزلی، تبریز، تهران، رشت، زاهدان، شیراز و کرمان طی دوره آماری 1956 تا 2014 با شاخص چندمعرفه اکتشاف خشکسالی (rdi) و شاخص تک معرفه بارندگی استاندارد (spi) مورد مطالعه قرار گرفت. داده های مورد نیاز برای محاسبه شاخص اکتشاف خشکسالی، داده های بارش و دمای هوا و داده های مورد نیاز برای محاسبه شاخص بارندگی استاندارد نیز، داده های بارش است. در این مطالعه، برای محاسبه تبخیر تعرق پتانسیل (pet) از روش تورنت وایت استفاده شد. یکی از چالش های اصلی در پایش خشکسالی، تعیین شاخصی است که بر اساس هدف پایش، از قابلیت اطمینان بالایی برخوردار باشد. از این رو در این پژوهش دو روش انتخاب شاخص مناسب بر اساس حداقل بارش و توزیع نرمال ارزیابی شد. نتایج حاصل از ارزیابی روش حداقل بارش برای انتخاب شاخص مناسب نشان داد که اکثر شاخص های خشکسالی در سال وقوع حداقل بارش، یکی از دو وضعیت خشکسالی شدید یا بسیار شدید را نشان می دهند و در بیشتر موارد نمی تواند منجر به تعیین شاخصی دقیق و مشخص شود. بر اساس نتایج روش توزیع نرمال، شاخص spi برای ایستگاه‌های اراک، تبریز، رشت، زاهدان، شیراز و کرمان و شاخص rdi برای ایستگاه‌های بندرانزلی و تهران به‌عنوان مناسب ترین شاخص خشکسالی انتخاب شد.

Comparing Univariate and Multivariate Indices in Drought Monitoring

In this study, drought characteristics of Arak, Bandar Anzali, Tabriz, Tehran, Rasht, Zahedan, Shiraz and Kerman stations during the statistical period of 1956 to 2015 were studied by Reconnaissance Drought Index (RDI) and Standardized Precipitation Index. Precipitation and temperature data were needed to calculate RDI. Precipitation data was also required to estimate SPI. In this study, Drinc software was used to calculate RDI, SPI and potential evapotranspiration (PET). The software calculated PET by the Thornthwaite method. One of the main challenges in drought monitoring is to determine the indicator that has a high reliability based on its monitoring purpose. Therefore, in this research, two methods used for selecting the appropriate index based on the minimum rainfall and normal distribution were evaluated. The results of the evaluation of the minimum rainfall method for selecting the appropriate index showed that most drought indices with the occurrence of minimum rainfall level indicated severe or very severe drought situations; in most cases, it could not lead to selecting an exact and unique index. Based on the results of the normal distribution method for the stations of Arak, Tabriz, Rasht, Zahedan, Shiraz and Kerman, SPI index, and for the stations of Bandar Anzali and Tehran, RDI index were selected as the most appropriate ones.