ارزیابی پایداری خاکدانه ها در برخی مناطق ایران

خاکدانه سازی فرایندی مهم و موقت در بحث ساختمان خاک است که علاوه بر خصوصیات ذاتی خاک متاثر از کاربردی و مدیریت اراضی بوده و پایداری آن بر ویژگی های مهم خاک مانند نفوذپذیری، تهویه، مقاومت، فرسایش، انتقال آب، املاح، گازها و گرما اثر قابل توجهی دار. در این پژوهش، با هدف بررسی اثر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک بر پایداری خاکدانه ها، نمونه های دست نخورده خاک ( از دو عمق 10-0 و 20-10 سانتی متر) از مناطق گلستان، مازندران، کرمانشاه و آذربایجان غربی در تابستان سال 1378 برداشت شده و پس از انتقال به آزمایشگاه، درصد پایداری در خاکدانه های 8/2-2 میلی مترو مقدار پراکنش رس در آنها به روش پوجاسوک و کی (1990) اندازه گیری شده است . تجزیه واریانس داده های پژوهش برای پارامتر پایداری خاکدانه های تر نشانگر معنی دار بودن خاک ها در همه مناطق نمونه برداری بوده است. ترتیب بزرگی میانگین پایداری خاکدانه ها با آزمون دانکن و در سطح آماری پنج درصد چنین بوده است: مازندران بیشتر از گلستان بیشتر از کرمانشاه بیشتر از آذربایجان غربی. تحلیل رگرسیون برای مجموعه مناطق و برای داده های هر منطقه نیز انجام شده و نشانگر آن بوده که در مجموعه مناطق، تغییرات پایداری خاکدانه ها به طور عمده متاثر از مقدار مواد آلی(723/0=r^2 در سطح احتمال 0001/0) است، در حالی که در منطقه گلستان مقدار رس و در منطقه آذربایجان غربی مقدار شن بیشترین تاثیر را داشته اند. نتایج تحلیل رگرسیون به روش گام به گام نیز منجر به ارائه معادله هایی شده است که از آنها مقدار پایداری خاکدانه های تر در مناطق مربوطه را می توان از روی متغیرهای دیگر خاک برآورد نمود.