تاثیر شرایط رطوبتی و غلظت آمونیوم بر نیترات‌سازی در دو خاک با بافت متفاوت

نیترات سازی یکی از فعال ترین فرایندهای زیستی در خاک هایی است که نیتروژن آمونیومی دریافت کرده اند. سرعت این فرایند تحت تاثیر عوامل متعدد و برهمکنش آنها قرار دارد. در تحقیق حاضر تاثیر غلظت آمونیوم و رطوبت بر میزان نیترات سازی در دو نمونه خاک a (لوم) و b (لوم رسی)، به ترتیب از دو منطقه مرند و اهر مطالعه شد. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار با پنج سطح نیتروژن از منبع اوره (صفر، 50، 100، 200 و 400 میلی گرم نیتروژن بر کیلوگرم خاک)، سه سطح رطوبت (60-55، 80-75 و 100-95 درصد fc) و دو نوع خاک (a و b) در انکوباتور با دمای 0.5 ±25 درجه سانتی گراد، به مدت دو هفته انجام شد و در پایان انکوباسیون، غلظت های نیترات و آمونیوم و مقادیر ph و ec خاک اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که نیترات سازی در سطح رطوبت 60-55 درصد fc، به طور میانگین 22 درصد کمتر از سطح رطوبت 100-95 درصد fc بود و تفاوت معنی داری بین سطوح رطوبت 80-75 و 100-95 درصد fc، مشاهده نشد. نیترات سازی در تیمار 400 میلی گرم نیتروژن بر کیلوگرم و 60-55 درصد fc به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافت و سبب تجمع بیش از 25 درصد آمونیوم افزوده شده، شد. تفاوت معنی داری از نظر میانگین غلظت آمونیوم بین سطوح 50، 100 و 200 میلی گرم نیتروژن بر کیلوگرم وجود نداشت، ولی این غلظت ها به طور معنی داری کمتر از سطح 400 میلی گرم نیتروژن بر کیلوگرم بودند. همچنین، نیترات سازی همراه با سایر فرایندها، به طور معنی داری سبب افزایش ec و کاهش ph خاک ها (به ترتیب به میزان 0.54 دسی زیمنس بر متر و 0.59 واحد به ازای 200 میلی گرم نیتروژن بر کیلوگرم) شدند. میانگین میزان نیترات سازی در خاک a (بافت لوم) به میزان 40.3 میلی گرم نیتروژن بر کیلوگرم، بیشتر از خاک b (بافت لوم رسی) بود.