اثر میان‌مدت مدیریت‌های مختلف خاک‌ورزی و گیاه پوششی خلر بر برخی شناسه‌های زیستی کیفیت خاک در زراعت لوبیا

ارزیابی و مقایسه پایداری اکولوژیک سیستم های مختلف کشت، یک ضرورت اجتناب ناپذیر برای رسیدن به کشاورزی پایدار است. این ارزیابی از طریق مطالعه کیفیت خاک میسر است. از این رو، به منظور بررسی اثرات میان مدت نظام های مختلف خاک ورزی حفاظتی (بدون خاک ورزی و خاک ورزی کمینه) و گیاه پوششی بر شناسه های زیستی کیفیت خاک، آزمایشی فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در منطقه دستجرد (همدان) اجرا شد. خاک ورزی در سه سطح (nt: بدون خاک ورزی، mt: خاک ورزی کمینه و ct: خاک ورزی مرسوم) و گیاه پوششی در دو سطح (c1: خلر و c2: بدون گیاه پوششی) در چهار سال زراعی به صورت پی در پی، اعمال شد. نمونه برداری خاک در چهارمین سال زراعی (93-1392) و در دو گام (1 قبل از کشت گیاه پوششی و 2 پس از برداشت گیاه اصلی) و با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد بیشتر شناسه های بررسی شده در این مطالعه (کربن آلی کل، کربن فعال، تنفس پایه و فعالیت آنزیم فسفاتاز)، به طور معنی داری تحت تاثیر گیاه پوششی، خاک ورزی و زمان نمونه برداری قرار گرفتند. بیشترین مقدار این ویژگی ها در تیمار nt-c1، در زمان دوم نمونه برداری و کمترین مقدار در تیمار ctc2، در زمان اول نمونه برداری مشاهده شد. برای مثال، پس از گذشت چهار سال از کاربرد تیمارها، میانگین اندازه کربن فعال خاک از 927 میلی گرم بر کیلوگرم در تیمار خاک ورزی مرسوم + بدون گیاه پوششی به 1350 میلی گرم بر کیلوگرم در خاک ورزی حفاظتی + گیاه پوششی خلر رسیده است. از این رو، بهترین مدیریت جهت حفظ و بهبود کیفیت خاک، خاک ورزی های حفاظتی همراه با گیاه پوششی خلر شناسایی شد.

Medium-term Effects of Different Tillage Practices and Lathyrus sativus Cover Cropping on Selected Biological Soil Quality Indices in Green Bean Cultivation

Evaluation of the ecological sustainability of different cropping systems is crucial to achieve sustainable agriculture. This evaluation is accessible via soil quality assessment. Therefore, to study the midterm effects of different conservation tillage systems (no tillage and minimum tillage) and cover cropping on the biological indicators of soil quality, a factorial experiment in a completely randomized block design was conducted in Dastjerd region (Hamedan). Three levels of tillage (NT: no tillage, MT: minimum tillage and CT: conventional tillage) and two levels of cover cropping (C1: Lathyrus sativus and C2: no cover crop) were applied for four consecutive years. Soil sampling was performed in the fourth year of experiment in two steps (1 before cover crop plantation, and 2 after harvesting main crop) with three replications. Most indices (total organic carbon, active carbon, basal respiration, phosphatase activity) were significantly affected by cover crop, tillage systems and sampling time, as the highest values were obtained in NTC1 in time 2 and the lowest ones in CTC2 in time 1. For instance, after four years application of treatments, the mean active carbon content was increased from 927 mg/kg in the conventional tillage + no cover crop to 1350 mg/kg in the conservation tillage systems + cover crop. Therefore, conservation tillage practices combined with Lathyrus sativus cover crop were shown to be the most appropriate management for soil quality maintenance and improvement.