بررسی اثر کاربرد نفت سفید بر جذب عناصر سنگین در برخی از سبزی‌ها در استان خوزستان

هدف از این پژوهش بررسی مزرعه ای اثر کاربرد نفت سفید بر جذب عناصر سنگین در برخی از سبزی ها در استان خوزستان است. بدین منظور آزمایشی در پاییز و زمستان سال 1392، به صورت آشیان ه ای در قالب طرح کاملاً تصادفی با عامل های شهرستان (شوش، دزفول و باوی)، گیاه (جعفری، شوید، گشنیز و هویج)، نوع مدیریت مزرعه (شاهد، مزرعه آلوده به نفت سفید یک و مزرعه آلوده به نفت سفید دو) در سه تکرار انجام شد. میزان غلظت برخی از عناصر سنگین قابل جذب خاک و نیز غلظت این عناصر در نمونه های گیاهی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد در همه شهرستان ها، میانگین غلظت عناصر سنگین در خاک و گیاه مزارع آلوده به نفت سفید نسبت به نمونه شاهد بیشتر بود. همچنین بیشترین و کمترین میزان غلظت عناصر سنگین کادمیم و سرب خاک و گیاه به ترتیب در شهرستان باوی (29/ 14 و 40/46 میلی گرم بر کیلو گرم و 11/99 میلی گرم بر کیلو گرم در شوید و 35/53 در گیاه گشنیز) و شوش (9/33 و 30/36 میلی گرم بر کیلو گرم و 8/01 و 23/54 میلی گرم برکیلو گرم در هویج) حاصل شد. ولی بیشترین و کمترین میزان عناصر روی و مس در خاک و گیاه به ترتیب در شهرستان دزفول (109/08 و 47/71 میلی گرم بر کیلو گرم و 86/33 و 38/57 میلی گرم برکیلو گرم در شوید) و باوی (34/75 و 22/30 میلی گرم بر کیلو گرم و 28/44 و 16/96 میلی گرم برکیلو گرم در هویج) به دست آمد. با توجه به یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که کاربرد نفت سفید در مزارع سبزی باعث افزایش جذب کادمیم، سرب و مس بیش از حد مجاز در سبزی ها شده است و خطر انتقال آلاینده های مذکور به زنجیره غذایی را در پی دارد.