شناسایی منشا ذرات معلق در اتمسفر با استفاده از ویژگی‌های ژئوشیمیایی عناصر ردیاب (مطالعه موردی: شهر کرمانشاه)

هدف از این مطالعه، شناسایی منشا ذرات معلق در اتمسفر شهر کرمانشاه با استفاده از ویژگی های ژئوشیمیایی است. غلظت 20 عنصر اصلی و کم یاب (پتاسیم، سدیم، کلسیم، فسفر، مس، نیکل، سرب، کادمیم، سلنیوم، روی، آهن، منیزیم، بور، کروم، کبالت، آرسنیک، مولیبدن، وانادیم، آلومینیوم، منگنز) برای 55 نمونه خاک (در نقاط مختلف ارتفاعی 1600 600 متر) و 41 نمونه ذرات معلق به وسیله دستگاه icp آنالیز شد. منشایابی ذرات معلق با استفاده از ردیاب های ژئوشیمیایی طی دو مرحله صورت گرفت. در مرحلۀ اول، با استفاده از آزمون مقایسه میانگین ها و تحلیل تشخیص ترکیبی مناسبی از عناصر ردیاب که توانایی بالایی برای تفکیک منابع ذرات معلق دارند، انتخاب شده است. در مرحله دوم، از مدل های چندمتغیره ترکیبی برای تعیین سهم منابع ذرات معلق (واحدهای زمین شناسی و ژئومورفولوژی) در تولید ذرات معلق در منطقه مورد مطالعه استفاده شده است. نتایج حاصل از تعیین سهم واحدهای زمین شناسی و ژئومورفولوژی نشان می دهد که به ترتیب، سازند uf ( مارن قرمز و ماسه سنگ)، واحد دو (با ارتفاع 1400-0، شیب 5-0 درصد، جهت flat و ویژگی سنگ شناسی uf (مارل قرمز و ماسه سنگ)) سهم اصلی در تولید ذرات معلق را دارا هستند که این سازند در شهرستان قصرشیرین واقع شده است.

Source Identification of Aerosols in Atmosphere Using Geochemical Properties of Tracer Elements (The Case Study Area: City of Kermanshah)

The purpose of this research was source identification of aerosols in atmosphere using geochemical properties in the city of Kermanshah. The concentrations of twenty elements consisting of K, Na, Ca, P, Cu, Ni, Pb, Cd, Se, Zn, Fe, Mg, B, Cr, Co, As, Mo, V were analyzed by ICP for 55 soil samples (in the height range of 6001600m) and 41 aerosols samples. Source identification of aerosels using geochemical tracers was performed in two steps. In the first step, appropriate combination of tracer elements with high ability in the resolation of aerosol sources was chosen using the means comparison test and discriminate analysis. In the second step, the multivariate mixing model was used to determine the contribution of aerosol sources (geological and geomorphology types) to the production of aerosols in the study area. The results obtained from determination of the contributions of sources of aerosols (geological and geomorphological types) showed the UF formation (consisting of red marl and sandstone), with the height of 01400 mand the slope of 05%, could be regarded as the main contributor to the production of aerosols located in the city of Qasreshirin.