مقایسه تغییرات پوشش گیاهی و خصوصیات خاک تحت تاثیر کاربری‌های پخش سیلاب، قرق و چرای دام

در پژوهش حاضر، تغییرات شاخص های مختلف پوشش گیاهی و خصوصیات مختلف فیزیکوشیمیایی خاک در سه تیمار پخش سیلاب، قرق و چرای دام (تیمار شاهد)، در منطقه پشرت واقع در استان مازندران، مورد بررسی و مقایسه واقع گردید. به منظور اندازه گیری خصوصیات مختلف خاک، اقدام به برداشت 18 نمونه خاک (6 برداشت در هر تیمار) از عمق صفر تا 30 سانتی متری در تیمارهای مورد نظر گردید. برای بررسی شاخص های مختلف پوشش گیاهی نیز، تعداد 90 پلات (9 ترانسکت 100 متری) به صورت تصادفی سیستماتیک در تیمارهای مورد مطالعه اجرا و اندازه گیری های لازم انجام گرفت (30 پلات در هر تیمار). سپس در هر یک از این پلات ها، درصد پوشش تاجی به تفکیک گونه ها مشخص و برای بررسی و ارزیابی تنوع و غنای گونه ای در هر سه تیمار، از دو شاخص تنوع شانون واینر و سیمپسون و شاخص های غنای مارگالف و منهنیک استفاده گردید. درنهایت، داده های به دست آمده از هر دو بخش خاک و پوشش گیاهی در سه تیمار مورد مطالعه، با استفاده از آنالیز واریانس یکطرفه و آزمون دانکن باهم مقایسه و مورد ارزیابی واقع شدند. نتایج نشان داد که پخش سیلاب و قرق باعث افزایش معنی دار درصد شن و ازت کل و کاهش معنی دار درصد سیلت و پتاسیم نسبت به تیمار شاهد بوده است. همچنین، درصد رس و ماده آلی، مقادیر اسیدیته خاک، هدایت الکتریکی و فسفر خاک هیچگونه اختلاف معنی داری را در تیمارهای مورد مطالعه نشان نداده است. نتایج آنالیز واریانس شاخص های مختلف تنوع، غنا و یکنواختی گونه ای نشان داد که همه شاخص ها پاسخ معنی داری در هر سه تیمار با هم داشتند و بیشترین تنوع و غنای گونه ای در تیمارهای پخش سیلاب و قرق مشاهده گردید. با توجه به تغییرات ایجاد شده در خصوصیات خاک و پوشش گیاهی در تیمارهای پخش سیلاب و قرق نسبت به شاهد، می توان بیان نمود که اجرای عملیات پخش سیلاب و قرق در منطقه مورد مطالعه تاثیر مثبتی در اصلاح بافت خاک، افزایش نفوذپذیری خاک و درنهایت بهبود وضعیت پوشش گیاهی داشته است.