بررسی صفات کیفی دانه، زیرواحدهای گلوتنین و روابط آنها در گندم دوروم

به منظور بررسی صفات مرتبط با کیفیت دانه و زیر واحدهای گلوتین با وزن مولکولی زیاد hmw و کم lmw، 104 ژنوتیپ گندم دوروم آزمایش شد . شش صفت کیفیت دانه شامل وزن حجمی ، سختی دانه ، گلوتن تر ، گلوتن خشک ، پروتئین و حجم رسوب sds در این ژنوتیپ ها اندازه گیری گردید . تفکیک زیر واحدهای گلوتنین hmw و lmw طبق روش ژل پلی اکریلامید سدیم دودسیل سولفات sds- pageو روی 33 ژنوتیپ انجام شد . محاسبات آماری شامل ضرایب هم بستگی ساده میان صفات کیفیت دانه ، تجزیه خوشه ای ژنوتیپ ها بر اساس صفات کیفیت دانه، تجزیه واریانس صفات کیفیت دانه بر مبنای زیرواحدهای hmw و lmw ، ترکیبات زیرواحدها و کلیه زیرواحدهای و نهایتا هم بستگی متعارف بین زیر واحدها و صفات کیفبت دانه بود . نتایج تجزیه عامل ها ، دو عامل پنهانی را شاسایی نمود که جمعا 65 درصد از کل تنوع داده ها را توجیه می کردند . عامل اولیه به نام کمیت پروتئین و عامل دوم به نام عامل کیفیت پروتئین نام گذاری شد . در تجزیه خوشه ای ژنوتیپ ها به چهار گروه تقسیم شدند. مقایسه میانگین صفات در گروه های به دست آمده نشان داد که ژنوتیپ های گروه دوم و چهارم از حیث صفات مرتبط با کمیت و کیفیت پروتئین مطلوب هستند. در بررسی زیرواحدهای گلوتنین ، هفت زیر واحد hmw و دو زیر واحد lmw شناسایی گردید . در مکان ژنی glu- alتنها آلل نول مشاهده شد . در مکان ژنی glu - blزیرواحدهای 8+7 ، 8+6 ، 16+13 و 20 دیده شدند ، که هیچ کدام از نظر صفات کیفیت دانه اختلاف معنی داری با یکدیگر نشان ندادند ؛ ولی زیرواحدهای 8+6 و 8+7 ، نسبت به زیرواحد 20 ، حجم رسوب sds بیشتری نشان دادند . زیرواحد های lmw-2 و lmw-1 از نظر پروتئین و حجم رسوب sds اختلاف معنی دار داشته و lmw-1 به مقدار پروتئین زیادتر و lmw-2 به حجم رسوب sds بیشتر مربوط می شدند . ترکیب زیرواحدهای 8+7 lmw-1/hmw بیشترین محتوای پروتئین و ترکیب زیرواحدهای 8+6 lmw-2/ و 8+7 /lmw-2 بیشترین حجم رسوب sds را داشتند . نتایج بررسی های هم بستگی های متعارف نشان داد که وجود زیرواحدهای lmw-2 و 8+7 hmw و نبود lmw-1 و 20 hmw در گندم های دوروم موجب افزایش حجم رسوب sds و کاهش پروتئین و گلوتن می شود .