به گزینی در ژرم پلاسم نخود کابلی (Cicer arietinum L) برای کاشت انتظاری در شرایط آب و هوایی مشهد

مطالعه کشت انتظاری بدلیل محدودیت های موجود در کشت بهاره نخود دیم در کشور ضرورت دارد. در این رابطه کمبود ارقام مناسب، این سیستم کاشت را با مخاطره مواجه ساخته است. در مطالعه حاضر عکس العمل 315 نمونه ژرم پلاسم نخود کابلی به کشت انتظاری طی دو سال زراعی 77-1376 و 78-1377 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی مشهد بررسی شد. کشت نمونه ها در هر دو سال در اواخر آبان ماه و اواخر آذرماه انجام شد. ده بذر از هر نمونه به فاصله ده سانتی متر از هم و بصورت بدون تکرار در ردیفهایی با فاصله 50سانتی متر از یکدیگر کشت شدند. پس از زمستان از طریق شمارش گیاهان سبز شده، درصد بقا نمونه ها تعیین گردید. در سال اول، در تاریخ کشت اول و دوم بترتیب 5/45و 8/51 درصد کل نمونه ها از نظر تحمل به سرما، بسیار متحمل ( درجه 1) و متحمل ( درجه 2) بودند. در صورتی که در سال دوم درتاریخ کاشت اول و دوم به ترتیب 8/54 و 0/60درصد کل نمونه ها ، درجه 1و 2 را داشتند. شدت سرما و دوام آن در سال اول آزمایش بیش از سال دوم بود. به همین علت تعداد نمونه های بیشتری در سال اول از بین رفتند. از کل نمونه های کابلی 84 نمونه در تاریخ کاشت اول هر دو سال و 110 نمونه در تاریخ کاشت دوم هر دو سال از نظر بقایای زمستانه بطور مشترک درجه 1 و یا 2 داشتند. بر اساس شاخص درصد بقا پس از زمستان ، عملکرد تک بوته، وزن صد دانه و تحمل به برق زدگی در هر یک از تاریخ های کاشت اول و دوم به ترتیب 25 و 20 نمونه انتخاب شدند، از نمونه های انتخاب شده تنها یک نمونه در کلیه تاریخهای کاشت مشترک بود. نتایج این تحقیق نشان داد که در نمونه های مورد بررسی، نمونه های سازگار به کاشت انتظاری وجود دارند و دستیابی به ارقام مناسب برای این سیستم کشت امکان پذیر می باشد.