عکس العمل ارقام نخود (Cicer arietinum L) به بیماری برق زدگی در Ascochyta rabiei ( Pass . ) Lab در منطقه مشهد

منطقه شمال خراسان از مناطق مستعد کشت نخود و دارای آلودگی به بیماری برق زدگی است . در این بررسی جهت دستیابی به رقم یا ارقام مقاوم یا متحمل به این بیماری در منطقه، آزمایشی در دو مرحله گلخانه ای و مزرعه ای انجام شد و در آن عکس العمل 9 رقم ارزیابی گردید. بدین منظور ابتدا نمونه های گیاهی آلوده به بیماری جمع آوری شده از منطقه، در آزمایشگاه کشت و خالص سازی، تکثیر و آماده مایه کوبی روی گیاهان گردید. مرحله گلخانه ای آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در پنج تکرار انجام شد. در این آزمایش گیاهچه های ارقام با سوسپانسیون اسپور قارچ، مایه کوبی و به مدت دو هفته تحت شرایط مناسب قرار گرفتند. پس از ظهور علائم ، درجه بندی بر اساس شاخص مشاهده ای 9 درجه ای صورت گرفت و در نهایت، کل ارقام به سه دسته مقاوم. متحمل و حساس تفکیک شد. مرحله مزرعه ای آزمایش در طرح کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار که درآن عامل اصلی شامل دو سطح مایه کوبی و بدون مایه کوبی و عامل فرعی شامل ارقام بود،‌ انجام گرفت. علی رغم اینکه هیچکدام از ارقام در گلخانه ومزرعه از خود مقاومت یا ایمنی نشان ندادند، معذالک ارقام کرج 61-30-12. قزوین، 11-60-12 و 10105-071-12 متحمل بودند اما رقم کاکا در عین حال که در مزرعه از خود تحمل نشان داد در گلخانه به شدت حساس بود. از طرفی تاثیر مایه کوبی بر کاهش عملکرد این رقم مشهود بود در حالی که ارقام کرج 61-30-12، 11-60-12 و 10105-071-12 در دو حالت مایه کوبی و بدون مایه کوبی دارای پایداری نسبی عملکرد بودند. دو رقم قزوین ظاهرا نقصان عملکرد به علت پایین بودن تعداد غلاف در بوته بوده است. در بین ارقام موجود بررسی میزان تحمل دو رقم کرج 61-30-12 و قزوین به بیماری، از سایر ارقام بیشتر بود. دو رقم جو و کورش هر دو دارای حساسیت بالا بودند.