واکنش عملکرد و اجزاء کنجد به انواع شخم و بقایای گیاهی در تناوبهای متفاوت زراعی

بمنظور بررسی اثر انواع شخم و بقایای گیاهی بر عملکرد و اجزا عملکرد کنجد (indicum l seasamum) در تناوبهای رایج منطقه کرامن و ارزیابی اثر تناوب بر این محصول، آزمایشی در سالهای زراعی 76-1375 و 77-1376 در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان، در قالب طرح کرتهای دو بار خرد شده با 4 تکرار به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش شامل بقایایی گیاهان در دو سطح؛ الف: بدون بقایاوب: همراه با بقایای گیاهی بمقدار 3 تن در هکتار؛ شخم در سطح شامل؛ الف: بدون شخم؛ ب: شخم حداقل با دیسک و ج: شخم معمولی با گاو آهن و دیسک؛ تناوب ها شامل تناوب (1) گندم - ذرت - گندم - کنجد؛ (2) گندم - کنجد- گندم - ذرت؛ (3) گندم - آیش - گندم - کنجد بودند. از کنجد رقم محلی سیرجان استفاده شد. در هر سه تناوب، عملکرد کنجد تحت تاثیر نوع شخم قرار گرفت و عملکرد در شخم معمولی کاهش نشان داد. تعداد کپسولهای یک بوته نیز در شخم معمولی با کاهش مواجه بود. تعداد دانه در کپسول و وزن هزار دانه در هیچکدام از تناوبها تحت تاثیر نوع شخم و بقایای گیاهی قرار نگرفتند و شاخص برداشت نیز فقط در تناوب (3) تحت تاثیر واقع شد. نوع تناوب تاثیر معنی داری بر عملکرد کنجد نداشت. از اجزا کیفی عملکرد، درصد روغن و پروتئین تحت تاثیر نو شخم، بقایای گیاهی و نوع تناوب قرار نگرفتند. جمعیت میکروارگانیزمها و وزن مخصوص ظاهری خاک نیز در تیماریهای متفاوت شخم و بقایای گیاهی، تفاوت معنی داری در هیچکدام از تناوبها نشان نداد.