ارزیابی کلکسیون نخود ( Cicer arietinum L ) مشهد برای تحمل به سرما در شرایط مزرعه

این مطالعه با هدف ارزیابی تحمل به سرمای 530 نمونه از کلکسیون نخود مشهد طی دو سال زراعی 77-1376 و 78-1377 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد جهت شناسایی منابع متحمل به شرایط سخت زمستان در مناطق مرتفع به مرحله اجرا در آمد. کشت نمونه ها دراواخر مهرماه انجام شد و جهت تعیین درصد بقا نمونه ها، یک ماه پس از سبز شدن و همچنین پس از زمستان گیاهان شمارش شدند. در سال زراعی 77-1376 ، درصد نمونه ها از نظر تحمل به سرما بسیار متحمل( درجه یک) و متحمل ( درجه دو ) بودند، در صورتی که در سال دوم 61 درصد نمونه ها چنین تظاهری را نشان دادند. شدت سرما و دوام آن در سال اول آزمایش بیش از سال دوم بود و به همین علت تعداد نمونه بیشتری در سال اول از بین رفت. از کل نمونه های مورد بررسی 64 نمونه در هر دو سال از نظر بقا بیش از 75 درصد و 5 نمونه نیز در هر دو سال بقا بالاتر از 75 درصد و کمتر از صد در صد را نشان دادند. بر اساس شاخص درصد بقا 30 نمونه انتخاب شد که از بین آن ها 19 نمونه دارای تیپ کابلی و 11 نمونه دارای تیپ دسی می باشند. اغلب این نمونه ها قبل از بروز سرمای سخت زمستان در مرحله گیاهچه ای بودند و حدود 60 درصد از آن ها پیش از سرمای زمستان تیپ رشدی نیمه ایستاده داشتند. نتایج این تحقیق نشان داد که در کلکسیون نخود مشهد نمونه های متحمل سرما وجود دارند و دستیابی به ارقام متحمل به سرمای نخود جهت کشت پاییزه آن دور از دسترس نمی باشد.